Dudok vreesde sloop Utrechtse schouwburg

5 januari 2011, 10:42

Willem Marinus Dudok vreesde dat de door hem ontworpen Stadsschouwburg van Utrecht nog voor de opening in 1941 gesloopt zou worden. Ook ontving de befaamde architect dreigbrieven van nationaalsocialisten die het moderne ontwerp bepaald niet zagen zitten.

Dat meldt het NOS Journaal op basis van een dossier uit het Nationaal Archief, dat net als andere stukken op 1 januari openbaar is gemaakt. Het laat zich volgens de nieuwsdienst lezen als ‘een spannend hoofdstuk uit de geschiedenis van de architectuur in oorlogstijd’.

De bouw van de Stadsschouwburg was in 1937 begonnen en zou in 1941 worden voltooid. Het ontwerp voldeed niet bepaald aan het nationaalsocialistische ideaalbeeld dat op een meer klassieke leest was geschoeid. Zo verfoeide de leiding van de NSB het ontwerp omdat het ‘niet volksch’ zou zijn.

Dudok ontving daarnaast verschillende anonieme brieven, waarin werd gedreigd dat hij zijn praktijk zou moeten stoppen en zelfs in de gevangenis zou belanden.“Tegen de opening werd de stemming zo vijandig, dat het gebouw in zijn vrije gebruik en zelfs in zijn bestaan werd bedreigd. ‘Sluiten of slopen', luidde het parool”, schrijft de architect.

Het gevonden dossier is, bijna pijnlijk ironisch, een weerwoord van Dudok aan de Ereraad waarvoor hij in mei 1946 moest verschijnen. Hij was door het dagelijks bestuur van de Bond van Nederlandse Architecten aangeklaagd, volgens de NOS omdat hij in de ogen van zijn vakbroeders ‘op zijn minst Duitsgezind’ zou zijn geweest.

Dudok werd gezuiverd van alle blaam. De Utrechtse Stadsschouwburg staat inmiddels tientallen jaren op de monumentenlijst.

Trefwoorden

utrecht willem marinus dudok schouwburg

1	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
2	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
3	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april
4	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april
5	Marc Koehler Architects presenteert ensemble van zes gebouwen in Buiksloterham donderdag, 18 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Schouwburg Utrecht dicht voor verbouwing

14 april 2014

Muur van Mussert krijgt status rijksmonument

27 februari 2018

Van Hoogevest wint opdracht Stadsschouwburg

22 augustus 2011

Digitale catalogus van oeuvre Dudok online

4 januari 2017

Schouwburg XL in Leidsche Rijn Centrum

14 januari 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nieuw gebouw met laboratoria en kantoren voor Leiden Bio Science Park

Vandaag, 15:55

Naar verwachting wordt op het Leiden Bio Science Park eind deze maand gestart met de bouw van Nexus Labs & Offices. Ector Hoogstad Architecten is verantwoordelijk voor het ontwerp.

Mecanoo transformeert voormalig concertgebouw in Schotse Perth tot museum

Vandaag, 14:41

Het Perth Museum, dat is gericht op de lokale en Schotse historie in brede zin, biedt onder meer onderdak aan de Stone of Scone. De belangrijkste steen uit de geschiedenis van Schotland is ondergebracht in een beeldbepalend eiken meubel.

Porseleinen Toren in ontwikkelgebied Nieuw Delft officieel geopend

Vandaag, 11:35

De door Orange Architects ontworpen toren markeert de entree van de nieuwbouwwijk Nieuw Delft vanaf de westzijde. De toren biedt plek aan 85 woningen en een 200 vierkante meter omvattende horecaruimte.

MoederscheimMoonen ontwerpt nieuw bewegingscentrum voor zorglandgoed

Vandaag, 09:25

In opdracht van zorginstelling Ipse de Bruggen heeft MoederscheimMoonen Architects een nieuw bewegingscentrum ontworpen voor landgoed Hooge Burch in Zwammerdam. Bio-based materiaalgebruik en energieneutraliteit zijn uitgangspunten bij het ontwerp.

Amsterdam gaat meer woningen voor ouderen geschikt maken

Vandaag, 13:49

De gemeente past bestaande seniorenflats op verschillende manieren aan om ouderen langer zelfstandig te laten wonen.

FNV: minister moet ingrijpen na censuur door bestuur TU Delft

Vandaag, 12:12

Volgens de vakbond ‘rommelt het aan alle kanten’ bij de universiteit, nu het bestuur daar ‘censuur toepast om een kritisch artikel in het eigen universiteitsblad Delta onder het tapijt te vegen’.

Gelderland wil 12.000 huizen bouwen bovenop bestaande daken

Vandaag, 10:03

De provincie Gelderland denkt dat er komende vijf jaar 12.000 huur- en koopwoningen bijgebouwd kunnen worden door optoppen.

Zeeland investeert miljoenen in wonen, wegen en leefbaarheid

Gisteren, 16:31

Zo komt er van 2025 tot en met 2027 jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad en het versnellen van de woningbouw.