‘Veiligheidsmaatregelen leiden tot angst’

22 april 2011, 19:34

Om de publieke ruimte veilig te houden, kan er beter naar Jane Jacobs worden geluisterd dan overal bewakingscamera’s opgehangen. Dat vindt de Britse publiciste Anna Minton, die deze week in Nederland was. “Externe veiligheidsmaatregelen ondermijnen het natuurlijke toezicht”, zei Minton tegen Architectenweb.

Veiligheid is een van de grootste maatschappelijke thema’s van dit moment. Er worden steeds meer bewakingscamera’s opgehangen en andere methoden bedacht om eventueel gevaar in de publieke ruimte te voorkomen of in te dammen. Zo worden sinds kort lastige jongeren weggejaagd met mosquito’s en winkels extra beveiligd met DNA-spray.

Minton komt uit naar eigen zeggen het meest beveiligde land ter wereld. In Groot-Brittannië hangen bijvoorbeeld meer bewakingscamera’s dan in alle andere Europese landen samen. Daarnaast groeien de beveiligde (onoverdekte) winkelcentra en ‘gated communities’ er als kool.

Enkele van de nieuwste maatregelen overtreffen het voorstellingsvermogen. Zo wordt in Liverpool geëxperimenteerd met vliegende ‘drones’, bekend van de klopjacht tegen vijandelijke strijders in Afghanistan en Irak. Tijdens de Olympische Spelen van volgend jaar in Londen zullen ze ook worden ingezet.

Angst
Minton, die woensdag ter promotie van haar boek Ground Control een lezing gaf in architectuurcentrum Stroom, gelooft niet dat al deze maatregelen voor meer veiligheid zullen zorgen. Integendeel, zelfs. “Het leidt alleen maar tot meer angst. Als je bent omringd door veiligheidsmaatregelen, ga je er in geloven dat er iets is om bang voor te zijn.”

De Britse focust zich in haar boek vooral op het gevoel van veiligheid in gebieden in privaat bezit, zoals de genoemde winkelcentra en gated communities. Toch gelden haar bevindingen ook voor de publieke ruimte, al is het maar wegens de schijn van openbaarheid die volledig beveiligde winkelcentra als Liverpool One wekken.

‘Natural surveillance’
Toegangspoorten, bewakers en de onvermijdelijke camera’s vloeken volgens Minton met het idee van ‘natural surveillance’, gemunt door de invloedrijke stadsdeskundige Jane Jacobs.

“Volgens Jacobs worden straten veilig gehouden door onbewuste interactie tussen passanten op straat. Ze merken elkaar niet echt op, maar weten van elkaars aanwezigheid. Externe veiligheidsmaatregelen ondermijnen dit proces. De omgeving raakt verdacht, wat gevoelens van angst oproept. En angst leidt uiteindelijk weer tot persoonlijk en maatschappelijk ongeluk”, zegt Minton.

Om het natuurlijke toezicht terug te brengen in de straten, kan een ‘Nederlands’ model uitkomst bieden, zegt Minton. “Jullie eigen verkeerskundige Hans Monderman heeft bedacht dat het verkeer veiliger wordt als alle verkeerstekens en –borden worden verwijderd. Weggebruikers worden daardoor gedwongen meer naar elkaar te kijken. Waarom zouden we zo’n model niet kunnen toepassen op de publieke ruimte?”

Een uitgebreid interview met Anna Minton wordt gepubliceerd in AWM 42, dat in juni verschijnt.

Trefwoorden

anna minton veiligheid

1	Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen maandag, 22 december
2	Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein woensdag, 24 december
3	2025 in negen renovatie-ontwerpen voor het Binnenhof dinsdag, 23 december
4	Architectuur als compromis dinsdag, 23 december
5	Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher dinsdag, 23 december

Gerelateerde nieuwsberichten

'Bevoorrading winkelcentra in de knel'

18 januari 2013

Dieren houden ons in de gaten

12 mei 2014

Video: Amsterdam door de 'ogen' van een drone

22 maart 2013

Andere nieuwsberichten

Kraaijvanger Architects aan de slag met renovatie Station Zuidplein

24 december, 9:00

Kraaijvanger Architects gaat van Rotterdams wederopbouwstation een toekomstbestendig, hoogwaardig stedelijk knooppunt maken.

Concrete ontwerpt woongebouw in Philadelphia met gevelkunst door tattoo-artist Henk Schiffmacher

23 december, 12:00

Concrete heeft in een Philadelphia (VS) met Fishtown Urby een volgende bijdrage aan het Amerikaanse woonconcept Urby opgeleverd.

Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt twee curatoren aan om thematische lijnen te ontwikkelen

22 december, 11:20

De Rotterdamse Academie van Bouwkunst stelt Margit van Schaik aan als curator Architectuur en Jutta Hinterleitner als curator Stedenbouw.

Den Haag ziet ruimte voor meer woningen in gebied Laakhavens-Hollands Spoor

19 december, 3:15

De gemeente Den Haag ziet ruimte voor 11.000 nieuwe woningen in het gebied aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor. Dat zijn er 2.400 meer dan de gemeente bij het begin van de planvorming dacht.

Fijne feestdagen en een gelukkig, gezond en succesvol 2026!

24 december, 1:00

Op maandag 5 januari is de redactie van Architectenweb terug met het dagelijkse architectuurnieuws.

Provincie Zuid-Holland: stroom van zee via Hoek van Holland naar Rotterdamse haven

23 december, 5:00

"Zo kunnen de Rotterdamse haven en regio uitgroeien tot de stekkerdoos van Nederland", stelt gedeputeerde Arne Weverling.

DNR geactualiseerd naar hedendaagse praktijk

19 december, 4:03

DNR2025 is compacter en beter op de hedendaagse praktijk afgestemd dan haar voorganger, met onder meer aandacht voor AI, privacy en kwaliteitsborging.