Erasmusbrug krijgt 'copyright'

21 juli 2004, 9:44

Fotografen en filmers stellen er dagelijks de lens op scherp. Kalendermakers zetten de afbeelding prominent op de kaft en bedrijven verwerken de zwaan in hun logo. Bijna tien jaar na de oplevering kan de Erasmusbrug worden gezien als een soort Eiffeltoren van Rotterdam. 'Iedereen' gebruikt de beeltenis, maar daar zou binnenkort weleens verandering in kunnen komen.

Ontwerper Ben van Berkel vindt dat er einde moet komen aan het 'misbruik' dat derden van zijn ontwerp maken. Velen zullen het zich niet realiseren, maar ook op een brug berust een soort copyright. Wie in brede kring een foto van de brug verspreidt of een schaalmodel verkoopt, moet toestemming hebben van de rechthebbende en een vergoeding betalen. Ontwerpers van bruggen genieten in theorie dezelfde auteursrechtelijke bescherming als schilders, schrijvers en componisten.

Van Berkel maakte de afgelopen jaren weinig werk van de exploitatie van zijn geesteskind, maar sinds kort is daar verandering in gekomen. Zijn in Amsterdam gevestigde bedrijf UN Studio is onlangs lid geworden van Beeldrecht. Deze organisatie helpt kunstenaars bij het uitbaten en de bescherming van dat auteursrecht. Bij schending van het auteursrecht biedt Beeldrecht juridische hulp. Volgens woordvoerder E. Otten van UN Studio komt het aantrekken van de touwtjes niet voort uit geldzucht. ,,De Erasmusbrug is een herkenningspunt van Rotterdam. In dat opzicht is de brug van iedereen. Maar juist om die reden vinden wij het niet goed als mensen de beeltenis van de brug ten eigen bate gaan aanwenden.

Er zijn voorbeelden van bedrijven die de brug zonder onze toestemming in hun logo hebben verwerkt. Daar zijn wij niet gelukkig mee.'' Tot voor kort waakte UN Studio zelf over haar geestelijk eigendom. De exploitatie van die rechten lukte prima zolang er zaken werd gedaan met bonafide bedrijven. ,,De meeste reclamebureaus melden zich keurig met een verzoek de Erasmusbrug in een campagne te mogen gebruiken,'' zegt Otten. ,,Dat leidt doorgaans tot prima afspraken.'' Het beter beschermen van de Erasmusbrug vindt mede plaats op verzoek van de gemeente Rotterdam, die de brug in de jaren negentig voor een slordige 365 miljoen gulden liet bouwen. De gemeente ziet het liefst dat derden de beeltenis slechts in een 'positieve context' gebruiken.

Bij afbeeldingen van objecten in de openbare ruimte ligt de grens overigens subtiel. Zonder toestemming mag je bijvoorbeeld geen fotós verkopen van de Erasmusbrug. Dat geldt niet in het geval er naast 'De Zwaan' ook andere gebouwen op de afbeelding staan. In dat is er sprake van een 'citaat', legt een woordvoerder van Beeldmerk uit. De grens tussen citaat en plagiaat ligt echter subtiel. ,,In de praktijk moet de rechter er nog weleens aan te pas komen.''

tekst: Carel van der Velden

Trefwoorden

studio kort un studio grens

1	Nominaties Publiek gebouw van het Jaar 2025 bekend woensdag, 8 oktober
2	Flat Amsterdam-Noord 'aangekopt' met 53 seniorenwoningen donderdag, 9 oktober
3	Plan voor nieuwe buurt op plek hoofdkantoor ABN AMRO op de Zuidas vrijdag, 10 oktober
4	We verdienen betere pers dinsdag, 7 oktober
5	‘Alexander Straub zet grote groep vakgenoten weg als niet-relevant’ vrijdag, 10 oktober

Gerelateerde nieuwsberichten

Calatrava krijgt alsnog geld van Bilbao

17 maart 2009

Steenwijk krijgt brug met poorten

8 april 2009

Erasmusbrug gehackt: iedereen kon kleur van de brug aanpassen

11 november 2020

Andere nieuwsberichten

Nieuw shortstayhotel door Houben / Van Mierlo in stationsgebied Den Bosch

Gisteren, 13:47

Het shortstayhotel met 34 studio’s is gebouwd op de plek van het gesloopte Hotel Terminus. De voorgevel is ontworpen op basis van een analyse van de voorgevel van het oude hotel.

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan masterplan transformatie havengebied New York

10 oktober, 4:34

ONE Architecture & Urbanism werkt mee aan de transformatie van een vijftig hectare omvattend havengebied in New York tot een maritieme haven en een woonwijk.