Erasmusbrug krijgt 'copyright'

21 juli 2004, 9:44

Fotografen en filmers stellen er dagelijks de lens op scherp. Kalendermakers zetten de afbeelding prominent op de kaft en bedrijven verwerken de zwaan in hun logo. Bijna tien jaar na de oplevering kan de Erasmusbrug worden gezien als een soort Eiffeltoren van Rotterdam. 'Iedereen' gebruikt de beeltenis, maar daar zou binnenkort weleens verandering in kunnen komen.

Ontwerper Ben van Berkel vindt dat er einde moet komen aan het 'misbruik' dat derden van zijn ontwerp maken. Velen zullen het zich niet realiseren, maar ook op een brug berust een soort copyright. Wie in brede kring een foto van de brug verspreidt of een schaalmodel verkoopt, moet toestemming hebben van de rechthebbende en een vergoeding betalen. Ontwerpers van bruggen genieten in theorie dezelfde auteursrechtelijke bescherming als schilders, schrijvers en componisten.

Van Berkel maakte de afgelopen jaren weinig werk van de exploitatie van zijn geesteskind, maar sinds kort is daar verandering in gekomen. Zijn in Amsterdam gevestigde bedrijf UN Studio is onlangs lid geworden van Beeldrecht. Deze organisatie helpt kunstenaars bij het uitbaten en de bescherming van dat auteursrecht. Bij schending van het auteursrecht biedt Beeldrecht juridische hulp. Volgens woordvoerder E. Otten van UN Studio komt het aantrekken van de touwtjes niet voort uit geldzucht. ,,De Erasmusbrug is een herkenningspunt van Rotterdam. In dat opzicht is de brug van iedereen. Maar juist om die reden vinden wij het niet goed als mensen de beeltenis van de brug ten eigen bate gaan aanwenden.

Er zijn voorbeelden van bedrijven die de brug zonder onze toestemming in hun logo hebben verwerkt. Daar zijn wij niet gelukkig mee.'' Tot voor kort waakte UN Studio zelf over haar geestelijk eigendom. De exploitatie van die rechten lukte prima zolang er zaken werd gedaan met bonafide bedrijven. ,,De meeste reclamebureaus melden zich keurig met een verzoek de Erasmusbrug in een campagne te mogen gebruiken,'' zegt Otten. ,,Dat leidt doorgaans tot prima afspraken.'' Het beter beschermen van de Erasmusbrug vindt mede plaats op verzoek van de gemeente Rotterdam, die de brug in de jaren negentig voor een slordige 365 miljoen gulden liet bouwen. De gemeente ziet het liefst dat derden de beeltenis slechts in een 'positieve context' gebruiken.

Bij afbeeldingen van objecten in de openbare ruimte ligt de grens overigens subtiel. Zonder toestemming mag je bijvoorbeeld geen fotós verkopen van de Erasmusbrug. Dat geldt niet in het geval er naast 'De Zwaan' ook andere gebouwen op de afbeelding staan. In dat is er sprake van een 'citaat', legt een woordvoerder van Beeldmerk uit. De grens tussen citaat en plagiaat ligt echter subtiel. ,,In de praktijk moet de rechter er nog weleens aan te pas komen.''

tekst: Carel van der Velden

Trefwoorden

studio kort un studio grens

1	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
2	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
3	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
4	Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden vrijdag, 5 december
5	Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming dinsdag, 2 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Calatrava krijgt alsnog geld van Bilbao

17 maart 2009

Steenwijk krijgt brug met poorten

8 april 2009

Erasmusbrug gehackt: iedereen kon kleur van de brug aanpassen

11 november 2020

Andere nieuwsberichten

Architect Frank Gehry op 96-jarige leeftijd overleden

9 minuten geleden

De in Canada geboren Amerikaan wordt gerekend tot de belangrijkste architecten van na de Tweede Wereldoorlog, met topwerken als het Guggenheim Museum in Bilbao.

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

5 december, 4:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

5 december, 2:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.

MIX architectuur en MAAK space ontwerpen landschappelijk woonveld in Leidschendam

5 december, 1:45

MIX architectuur en MAAK space ontwierpen in opdracht van ontwikkelaar Blauwhoed een landschappelijk woonveld met 64 grondgebonden woningen dat onderdeel is van de gebiedsontwikkeling Vlietvoorde in Leidschendam.