Nederlanders storten zich op toren Niemeyer

7 december 2012, 15:02

De wereldberoemde architect Oscar Niemeyer, die woensdag overleed, kende niet louter successen in zijn loopbaan. Tegenover het hoofdkantoor van de VN in New York en de compleet door hem ontworpen stad Brasilia, staat bijvoorbeeld een woontoren in Barra da Tijuca, een chique wijk in Rio de Janeiro.

Het in de jaren zestig door Niemeyer ontworpen appartementencomplex staat te verpieteren. De toren was onderdeel van een groter ontwerp waarin arm en rijk naast elkaar zouden leven. De wijk staat nu bekend als een 'gated community' waar alleen de rijken wonen.

De Nederlandse kunstenaars Wouter Osterholt en Elke Uitentuis ontdekten de 120 meter hoge toren in 2010. Via crowdfunding hopen ze dat de toren veertig jaar later wordt afgebouwd. Met hun project Paraíso Ocupado (bezet paradijs) - zoals het ontwerp oorspronkelijk zou gaan heten - vragen de kunstenaars aandacht voor de idealen die ten grondslag lagen aan het ontwerp, maar die verloren zijn gegaan: een stadswijk zonder sociale segregatie, een groot probleem in Rio.

<="" b="">Gekraakt
"Veel appartementen zijn al in de jaren zestig verkocht, maar de toren is nooit afgebouwd'', vertelt Elke Uitentuis. "In 2004 is de toren gekraakt door naburige favelabewoners. De kopers hebben zich toen verenigd met als doel dat het complex zou worden afgebouwd. Ze hebben de krakers eruit gekregen, maar de toren is nog even onaf als voorheen.''

Het kostte het kunstenaarsduo vier maanden om toegang te krijgen tot het verwaarloosde complex. Eenmaal binnen vonden ze een groot archief met de oorspronkelijke ontwerpen en correspondentie van Niemeyer. Het archief is volgens Uitentuis waarschijnlijk gedumpt, omdat het project door de bedenkers als mislukt is beschouwd. Uitentuis: "Er hadden zeventig van deze torens moeten staan, maar er zijn er maar twee gebouwd.''

Een van de redenen dat Niemeyers project mislukte, is dat de ontwikkelaar meer brood zag in vierkante torens. De appartementen in de ronde torens zijn gebouwd in de vorm van pizzapunten, alleen maar in te richten met speciaal daarvoor ontworpen meubilair. "Niemeyers modernistische ontwerpen gaan meer over esthetiek dan over comfort'', zegt Uitentuis daarover. "Niemeyer geloofde in maakbaarheid: van bovenaf bedacht hij hoe mensen met elkaar moesten samenleven.''

Symbolisch
Afbouwen is ambitieus, de kosten bedragen ten minste twintig miljoen euro. Uitentuis: "Ons project is meer symbolisch bedoeld, om het gesprek op gang te brengen over sociale segregatie. Niemeyer was een groot architect met socialistische idealen, maar segregatie kon hij niet voorkomen.''

[View the story "Nederlanders storten zich op toren Niemeyer" on Storify]
Bron: ANP

Trefwoorden

rio de janeiro paraíso ocupado oscar niemeyer

1	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
2	‘Stoere dame op hoge hakken’ model voor gevel pand P.C. Hooftstraat woensdag, 17 april
3	Een sereen samenspel van villa’s in een groen landschap woensdag, 17 april
4	Kunstmanifestaties tonen ongeziene kant van Brugge en de Belgische kust dinsdag, 16 april
5	Woontoren Nova in De Binckhorst rondt de transformatie Maanplein af woensdag, 17 april

Gerelateerde nieuwsberichten

Oscar Niemeyers hotel heropent na twintig jaar

10 januari 2017

Video: architectuur en geluk in Brasilia

29 januari 2016

Muziekgebouw Oscar Niemeyer opent deuren

21 januari 2010

Video: Oscar Niemeyer, het leven is een ademtocht

23 november 2012

Oscar Niemeyer (103) opent eigen museum

16 december 2010

Renovatie hoofdkantoor VN van start

6 mei 2008

Laatste project Oscar Niemeyer gedwarsboomd

10 februari 2009

Oscar Niemeyer (104) overleden

6 december 2012

Gehry ontwerpt volgende Serpentine Paviljoen

18 januari 2008

OMA renoveert lounge hoofdkwartier VN

19 december 2011

Oscar Niemeyer (101) weer aan het werk

23 november 2009

Regeringscentrum Oscar Niemeyer geopend

8 maart 2010

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Nominaties Gouden Piramide 2024 bekend

Gisteren, 15:46

Er zijn vijf projecten genomineerd voor de Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap. Dat heeft Atelier Rijksbouwmeester donderdag bekendgemaakt.

Een appartementengebouw met acht verschillende woningen

Gisteren, 14:50

OPEN architects + planners en Solid architecture ontwierpen voor een collectief van particulieren in Delft een woongebouw met bijzondere ruimtelijk kwaliteit.

'Gat' naast Hulstkampgebouw op Noordereiland opgevuld met woningbouw

Gisteren, 13:57

Naar ontwerp van V8 Architects is er een gebouw met vier luxe appartementen neergezet. Aan de achterkant van dit pand, waar voorheen een parkeerplaats lag, heeft het bureau nog eens een blok met 24 appartementen gerealiseerd.

HOH Architecten maakt tentoonstelling in Shibaura House Tokio

Gisteren, 11:35

De tentoonstelling toont het werk en de werkwijze van HOH en reflecteert op de Japanse verhouding tot sloop-nieuwbouw. Ze omvat een presentatie op de begane grond, alsook een interventie in de gevel van het Shibaura House.

Zeeland investeert miljoenen in wonen, wegen en leefbaarheid

Gisteren, 16:31

Zo komt er van 2025 tot en met 2027 jaarlijks 3 miljoen euro beschikbaar voor het verbeteren van de bestaande woningvoorraad en het versnellen van de woningbouw.

De Jonge: invoering Omgevingswet tot nu toe ‘rustig en stabiel’

Gisteren, 12:28

Bijna vierhonderd tekortkomingen zijn gemeld, die ‘(enige) hinder’ voor gebruikers opleverden.

Amsterdam verbiedt bouw nieuwe hotels

Gisteren, 09:14

Met deze aanscherping verdwijnen de laatste uitzonderingen waardoor het nog mogelijk was om een nieuw hotel te bouwen in de stad.

Gelderland steekt 17 miljoen in verbeteren leefbaarheid dorpen

17 april, 3:27

Met name dorpen hebben volgens de provincie te maken met vergrijzing, jongeren die wegtrekken en daarmee samenhangend verdwijnende voorzieningen.

TU Delft heeft spijt van actie tegen journalistiek platform

17 april, 9:21

Delta zag zich genoodzaakt een stuk van de eigen site te halen, nadat onder meer de juridische afdeling van de universiteit had gedreigd met gerechtelijke stappen.