John Habraken, Heineken World Bottles, 1963 (collectie Het Nieuwe Instituut)

Ontwerpen in tijden van schaarste

16 mei 2014, 9:24

Een periode van crisis kan een bron van vernieuwing zijn, schaarste een impuls voor innovatie. Het Nieuwe Instituut in Rotterdam laat het zien in de tentoonstelling Designing Scarcity, die 28 juni opent.

Onder het curatorschap van Jan Boelen/Z33 (Hasselt, België) biedt Designing Scarcity een breed panorama van ontwerpstrategieën die ontwerpers e´n gebruikers aanwenden in tijden van schaarste. De tentoonstelling maakt daarvoor gebruik van ontwerpen, gebouwen, interieurobjecten, gebruiksvoorwerpen en denkmodellen.

Toen en nu
Met de tentoonstelling wil Het Nieuwe Instituut een platform bieden aan kunstenaars, vormgevers, architecten en gebruikers voor wie schaarste geen beperking vormt, maar eerder kansen biedt voor een alternatieve werkwijze.

De ontwerpstrategieën die door deze groep worden ingezet, zijn volgens het instituut te ordenen onder dertien verschillende noemers, waaronder substitutie, reparatie, zelfvoorziening en informatie.

Deze ontwerpstrategieën zijn van alle tijden, stelt Het Nieuwe Instituut. In de afgelopen eeuw zijn ze goed te herkennen in de ontwerpen die tijdens en vlak na de twee wereldoorlogen werden gemaakt, maar ook in werk uit de jaren zeventig en van dit moment.

Om dat te laten zien, heeft de organisatie binnen elk onderdeel van de tentoonstelling zowel historische voorbeelden (deels uit eigen archief) als hedendaagse projecten geselecteerd. Verder tonen masterstudenten van Design Academy Eindhoven eigentijdse oplossingen, geïnspireerd door historische voorbeelden uit het archief van Het Nieuwe Instituut.

De Nederlandse context vormt de rode draad. De diversiteit aan disciplines (architectuur, stedenbouw, vormgeving, mode, etc.) en ontwerpers (professionals én amateurs) wordt zonder hiërarchie gepresenteerd. Elke oplossing, elk object of concept toont op eigen wijze de kracht van schaarste als bron voor innovatie.

Strategieën
De tentoonstelling laat bijvoorbeeld zien hoe er in periodes van schaarste altijd alternatieven zijn gevonden voor materialen en grondstoffen. Het recente project Insect Farm van Atelier Van Lieshout schetst een toekomstscenario met insecten als voedzame, ecologisch verantwoorde en kostenefficiënte voedselbron.

Een herwaardering van reparatie wordt geïllustreerd met het multifunctionele gereedschap Sugru, een duurzaam en kneedbaar siliconenrubber dat bruikbaar is voor reparaties van verschillende soorten objecten. Een voorbeeld uit de categorie zelfvoorziening is The Whole Earth Catalog van Stewart Brand uit 1968. Deze catalogus werd uitgebracht als een overlevingsgids voor de bewoners van de planeet aarde.

De strategie van informeren als aanzet tot DIY (Do It Yourself) wordt onder meer geïllustreerd met plannen en handleidingen van Gerrit Rietveld en Enzo Mari om zelf meubels te maken, en het opendesignsysteem Open Structures van Thomas Lommée.

Verder is werk te zien van onder anderen Formafantasma, Luc Deleu, John Habraken, Herman Hertzberger, J.J.P. Oud, W.H. Gispen en Bruno Mertens.

Designing Scarcity is te zien in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam van 28 juni tot en met 31 augustus 2014.

Trefwoorden

het nieuwe instituut tentoonstelling

1	Realisatie woongebouw Atlas I naast Essalammoskee in Rotterdam-Zuid gestart woensdag, 10 december
2	Architecten tonen voorstellen voor woningbouw in tussenruimtes Wallengebied donderdag, 11 december
3	Gebouwen niet slopen, maar langzaam laten rijpen donderdag, 11 december
4	Nieuwe gebouwen zorgen voor 1.100 woningen in Pompenburg Rotterdam donderdag, 11 december
5	Rijksmuseum krijgt vestiging in nieuw gebouw in Eindhoven donderdag, 11 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Tijdelijke industrie in Museumpark

10 september 2014

Van Lieshout creëert vrijstaat op landgoed

20 mei 2014

Modeshow in architectuur van schuim

8 maart 2016

Tentoonstelling structuralisme in Nieuwe Instituut

13 augustus 2014

Zomerse expositie bij Het Nieuwe Instituut

19 juni 2014

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Powerhouse Company en SO-IL delen ontwerp voor toren naast Whitney Museum

1 uur geleden

MVRDV heeft een prijsvraag voor voor een toren naast het Whitney Museum of American Art in New York gewonnen. Powerhouse Company en SO-IL namen ook deel aan de prijsvraag en delen hun ontwerp.

Realisatie woningbouwproject De Bund op Katendrecht van start

4 uur geleden

Maandag is de eerste damwand geslagen voor de realisatie van woningbouwproject De Bund in Rotterdam. Het door KCAP ontworpen complex op Katendrecht bestaat uit twee woontorens met in totaal 482 woningen.

Open Call voor Folly Art Norg 2026

Gisteren, 11:49

Ontwerpers van allerlei pluimage kunnen vanaf vandaag tot en met 28 februari een ontwerp indienen voor een folly die komende zomer mogelijk wordt gerealiseerd tijdens het steeds populairder wordende evenement in het Drentse Norg.

Inschrijving voor Gouden Piramide 2026 geopend

Gisteren, 09:59

Tot en met 15 januari kunnen projecten worden voorgedragen voor de tweejaarlijkse rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap.

Renovatie Helderse vuurtoren Lange Jaap blijkt mogelijk

3 uur geleden

De monumentale vuurtoren Kijkduin in Den Helder, in de volksmond beter bekend als Lange Jaap, wordt gerenoveerd.

Nederland telt voor het eerst meer ouderen dan jongeren

4 uur geleden

Ongeveer 3,76 miljoen mensen zijn 65 jaar of ouder, terwijl er bijna 3,72 miljoen mensen van jonger dan 20 zijn.

KNVB praat verder met Almere en Zeist over nieuw complex

Gisteren, 12:28

Almere en Zeist zijn de overgebleven kandidaten om het nieuwe complex van de KNVB te huisvesten.

Datacenters gebruiken evenveel stroom als twee miljoen woningen

Gisteren, 10:53

De datacenters in Nederland gebruiken steeds meer elektriciteit.

RIVM: verbeterde luchtkwaliteit leidde tot afname sterfte

12 december, 12:27

Een verbeterde luchtkwaliteit heeft ervoor gezorgd dat er tussen 1995 en 2019 een kwart minder mensen zijn overleden na dagen met verhoogde concentraties van luchtverontreinigende stoffen.