Omdat het kan!

3 mei 2016, 10:44

Wie van architectuur houdt moet weer eens naar New York. De Freedom Tower is af, net zoals het naastgelegen metrostation, ontworpen door Calatrava. Piano ontwierp een prachtig nieuw Whitney museum en grote architecten zoals Ando, Nouvel, Siza en Chipperfield realiseerden schitterende woongebouwen.

Bovendien schrijft de stad momenteel een nieuw hoofdstuk in zijn hoogbouwgeschiedenis. Het zal niemand ontgaan zijn dat ook de ‘courtscraper’ van Bjarke Ingels is voltooid. Hij vermengde op quasi rationele gronden de typologieën van gesloten bouwblok en toren. Het iconische resultaat speelt zijn plek aan de Hudson uit in een beeldmetafoor van gebolde zeilen; niet bijster origineel, maar ook hier zeer effectief.

Ingels’ verrichtingen worden breed uitgemeten, ook door hemzelf, dus dit project had u vast al bereikt. Bepaald ook niet onopvallend, maar desalniettemin vermoedelijk minder opgemerkt is de door Rafael Viñoly ontworpen woontoren in midtown. Dit gebouw is op allerlei manieren grensverleggend en tegelijk voorloper van een nieuwe generatie wolkenkrabbers die bewijst dat Manhattan nog niet is verleerd om het fantastische en surrealistische tot een staat van delirium te voeren.

432 Park Avenue, zowel adres als naam van het gebouw, staat tussen 56th en 57th aan de meest prestigieuze avenue van de stad. Het gebouw telt 104 appartementen en is met 426 meter de hoogste woontoren ter wereld. Spectaculair, vooral gecombineerd met de minimale footprint – een vierkant met zijden van nauwelijks meer dan 28 meter. Die ongekende hoogte-breedte verhouding van 15:1 vormt een bijna onwaarschijnlijk slank silhouet, dat door de op het rigide af terughoudende vormgeving van Viñoly verder wordt versterkt.

Alles is extreem aan dit gebouw. Appartementen variëren in omvang van 130m2 tot penthouses van 770m2, waarvan er – u bent nog niet te laat – nog één beschikbaar is voor een kleine 80 miljoen dollar. U krijgt dan een volledig verdieping met bijbehorend full circle uitzicht door magnifiek grote vierkante vensters. De plattegrond is vaardig gevuld met ruimten en functies waarvan u eerder nog niet wist dat u ze nodig hebt. De totale verkoopopbrengst ligt rond het miljard. Nog exclusief de opbrengst van de retail space.

De engineering is niet minder spectaculair. Vanwege de smalle basis kan stabiliteit hier niet worden bereikt door inklemming in de fundering. Twee massa-veersystemen werken samen met een betonnen(!) outriggerconstructie om windbelasting en trillingen als gevolg daarvan te weerstaan. Verdeeld over de hoogte vormen installatieverdiepingen met terugliggende gevels insnoeringen die de windbelasting verlichten. Door hun extreme snelheid kan het aantal liften beperkt blijven om schaarse ruimte in de footprint te sparen.

432 Park Avenue is de eerste van een reeks toekomstige supertall & superslender skyscrapers rond Central Park South. Manhattanism gaat een verbluffende nieuwe fase in. De klassieke hoogbouwuitleg is dat hoge grondprijzen de architectuur de lucht in stuwen. Die houdt niet stand. Grondprijzen stijgen tenslotte bij de gratie van voortschrijdende techniek. Bovendien geldt dat investeringsrisico’s exponentieel groeien. Het is simpeler. Hoogbouw bestaat dankzij de betovering van hoogbouw. Tegenwoordig zeggen we: niet omdat het moet, maar omdat het kan.

Ook in Nederland zal, nu de economie aantrekt en plaatselijk de woningmarkt bijna explodeert, de discussie over nut en noodzaak van hoogbouw opnieuw oplaaien. Zoals ook in de jaren negentig zal die waarschijnlijk gevoerd worden met veel emotie en argumenten van wisselende kwaliteit, veelal ter ondersteuning van een restrictief beleid.

Mijn bijdrage is een oproep die door 432 Park Avenue prachtig wordt geïllustreerd maar zich allerminst tot de hoogbouwdiscussie beperkt. Of je nou ontwerper, opdrachtgever of beleidsmaker bent: laat altijd ruimte, creëer altijd een loophole voor het fantastische alternatief. Elke uitdaging kent minstens één oplossing in het quasi onmogelijke, of liever gezegd: het voorheen onmogelijk geachte. Een kans wordt soms het best benut door je zinnen te zetten op wat aanvankelijk absurd lijkt; het is de weg naar échte innovatie.

Koop snel een vliegticket. En neem Delirious New York mee in de handbagage!

Trefwoorden

new york column rafael viñoly joost ector

1	Team van vijf architectenbureaus maakt winnend ontwerp voor Havenstraat Amsterdam donderdag, 11 april
2	Zeven architectenbureaus ontwerpen eerste woningen De Suikerzijde maandag, 15 april
3	De architect is op zoek naar liefde woensdag, 10 april
4	Boijmans weer even open tijdens Rotterdam Architectuur Maand donderdag, 11 april
5	ING Research verwacht krimp in bouwsector, woningmarkt trekt aan donderdag, 11 april

Omdat het kan!

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Een compact schoolgebouw met korte lijnen en clubhuizen

Tangram organiseert expositie over AI en de zachte waarden van architectuur

Nederland als vegan-land heeft vele positieve effecten

BurtonHamfelt verzorgt aanpassing en uitbreiding van modulair schoolgebouw

Renovatiekosten Binnenhof lopen op naar circa 2 miljard

Commissie vindt kabinetsplannen voor landelijk gebied onvoldoende

Gasthuiskwartier Den Bosch nadert voltooiing met bouwstart fase vier

Kabinet trekt 11 miljoen euro extra uit voor bibliotheken

D66 wil dat zonnepanelen kunnen ‘meebewegen’ met stroompieken

Instanties gaan samenwerken bij aanpak woningen aardbevingsgebied