Skatepark als onderdeel van publieke ruimte

14 juli 2016, 12:44

De middenberm van de drukke Westblaak, in het centrum van Rotterdam, biedt plek aan een uitgestrekt nieuw skatepark. Een landschap dat alleen door skaters kan worden gemaakt, vertelt stedenbouwkundige Marcel Musch, die bij het project betrokken was.

Tekst Robert Muis

Het nieuwe Skatepark Westblaak bestaat uit een vloeiend betonnen landschap, waarin voor streetskaters interessante elementen zijn geïntegreerd. Daarrond zijn aanvullende skate-elementen aangebracht, paden van gepolijst beton aangelegd en is het groen vernieuwd. In totaal beslaat het nieuwe park 1.200 m². Het skatepark is afgelopen weekeinde officieel geopend.

Stedelijke sport
Skaten is nauw verbonden met de stedelijke ruimte. Skaters gebruiken elementen uit de openbare ruimte – trappen, leuningen, banken, randen, trappen – voor hun tricks. Met het oog op de veiligheid in de publieke ruimte bieden gemeentes liever speciaal ingerichte ruimtes aan.

Vanaf 2000 lag tussen de drukke rijbanen op de Westblaak zo’n skatepark, bestaande uit rvs elementen waarmee de gebruikers hun ‘tricks’ uitvoerden. De stalen toestellen waren na ruim dertien jaar versleten en werden weggehaald. Een groep actieve skaters pleitte sterk voor een nieuw park; de gemeente Rotterdam ging akkoord.

Nieuw parkontwerp
Het Nieuwe Instituut (HNI, toen nog als NAi) kreeg in 2013 de opdracht om het proces te begeleiden dat moest resulteren in breed gedragen ontwerp voor een nieuw park. Het NAi vroeg Marcel Musch (MUS Urban Strategy) als stedenbouwkundige om een strategie uit te stippelen.

Tevens werden drie internationaal vermaarde skateparkontwerpers gevraagd een visie te presenteren. De Fin Janne Saario werd gekozen als ontwerper van het nieuwe park. Saario, voorheen professioneel skater, legt zich met zijn bureau voor landschapsarchitectuur toe op het ontwerpen van publieke ruimte voor skateboarden.

Musch bleef betrokken als ‘tolk’ tussen de ontwerpideeën van Saario en de wensen en eisen vanuit de gemeente en skate-gemeenschap. In workshops met de verschillende gebruikersgroepen van het skatepark – skaters, inliners, steppers, BMX-ers – over de wensen, bleek ook de wens om het park vorm te geven als ‘normale’ publieke ruimte.

Gebruikersgroepen
Een ontwerp maken dat verschillende groepen skaters bedient, was overigens een langdurig proces, zegt Musch. Ze hebben voor hun tricks behoefte aan andersoortige elementen en vormgeving.

“We hebben de gemeente gezegd dat, als ze het skatepark op deze locatie wilden houden, ze twee dingen moesten doen”, vertelt hij verder. “Ten eerste: het park programmatisch koppelen. Het ook gaan gebruiken voor wedstrijden en dergelijke. Ten tweede: het onderdeel van de openbare ruimte maken, zodat het voor alle Rotterdammers interessant is.”

Dat laatste is volgens Musch geslaagd. “Het is een open en zichtbare plek geworden. De ‘vert quarter’ (een kwart buisvorm, RM) was te hoog voor een goed zicht en is daarom niet teruggekomen. En voor niet-skaters is er ruimte om langs het skatepark te wandelen.”

Handwerk
Musch vindt het huidige park interessant omdat het geen ‘versteend’ stalen park is. “Het is niet de gebruikelijke verzameling stalen elementen uit de catalogus en dan uitgevoerd in beton, maar een vloeiend landschap met ideale lijnen.”

Dat kon worden gerealiseerd door het te vervaardigen uit spuitbeton. De aannemer heeft, net als Saario, zijn wortels in de skatewereld. Het betonnen ‘street’-gedeelte van Skatepark Westblaak is gerealiseerd door SkateOn, het bedrijf van skater Damiaan Winkelman.

Het is vanzelfsprekend dat juist skaters zo’n landschap ontwerpen en aanleggen, zegt Musch. Het is een kwestie van de vormen aanvoelen. Letterlijk, zelfs. “Saario gleed met zijn hand over de vormen en wist dan: er moet nog een millimeter bij of af”, zegt Musch. "Hij werkte met eenvoudige middelen. Modellen maakte hij niet met een 3D printer, maar in klei, met zijn handen."

De oud-skater 'voelt' de beweging bij het maken van de vormen. Musch zorgde voor de interpretatie. “Ik heb getekend om zijn ideeën te interpreteren. De bochten en de trucs, ze zijn het resultaat van de ontwerpers- en de makershand van de skaters en de tekenhand van de stedenbouwkundige.”

Trefwoorden

janne saario janne saario landscape architecture openbare ruimte skatepark rotterdam mus urban strategy marcel musch skatepark westblaak publieke ruimte landschapsarchitectuur

1	Gemeente Haarlemmermeer kiest plan Ons Erf voor deelgebied Lincolnpark Hoofddorp woensdag, 3 december
2	De mythe van de architect dinsdag, 2 december
3	Veel Nederlandse winnaars bij de Archello Awards 2025 dinsdag, 2 december
4	Ibelings van Tilburg geeft boerderij met monumentale schuur in Zoetermeer woonbestemming dinsdag, 2 december
5	Nederlands Fotomuseum toont fotografische verbeelding van Rotterdam dinsdag, 2 december

Gerelateerde nieuwsberichten

Verbouwing Thornico Building afgerond

6 juli 2016

Rotterdams stadshart krijgt skatelandschap

3 februari 2015

Shift: "Sportvoorzieningen in stad moet je hybridiseren"

30 september 2013

Terugkijken: presentatie en talkshow Rotterdamse stadsprojecten

1 februari 2021

Toon alles

Andere nieuwsberichten

Amsterdam schrijft architectenprijsvraag uit voor nieuwbouw theater De Meervaart

5 december, 4:45

Behalve het nieuwe gebouw, dat in een hoek van de Sloterplas komt te staan, behelst de prijsvraag ook een herinrichting van de zuidwestoever van het meer.

Barcode Architects presenteert opgeleverd stadskantoor van Dresden

5 december, 2:53

Het door Barcode Architects en Tchoban Voss Architekten ontworpen stadskantoor van Dresden is geopend. Het 34.000 vierkante meter omvattend gebouw maakt deel uit van de vernieuwing van het Ferdinandplatz in het centrum van de Duitse stad.

MIX architectuur en MAAK space ontwerpen landschappelijk woonveld in Leidschendam

5 december, 1:45

MIX architectuur en MAAK space ontwierpen in opdracht van ontwikkelaar Blauwhoed een landschappelijk woonveld met 64 grondgebonden woningen dat onderdeel is van de gebiedsontwikkeling Vlietvoorde in Leidschendam.

Nieuwbouw Algemeen Ziekenhuis Diest in gebruik genomen

5 december, 11:55

Het door archipelago ontworpen gebouw wordt omringd door groen, een conditie waarvan gebruik is gemaakt door veel uitzicht te creëren. Ook is op het maaiveld een colonnade gerealiseerd, die de overgang van binnen naar buiten verzacht.