Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!

Abonneren

Nee, bedankt

Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project

Francesco Veenstra

Van opwarming naar warming-up!

19 maart 2019, 9:15

De opwarming van het klimaat, de uitputting van grondstoffen en de vervuiling van ons milieu zijn overal een hot topic. Maar of het nu op de vastgoedbeurs in Cannes is of tijdens een debat voor de provinciale statenverkiezingen; duurzaamheid is een speelbal geworden van marketing. De een prijst zijn gebiedsontwikkeling aan als de duurzaamste in Europa, de ander verdraait wetenschappelijk bewijs over de klimaatverandering om meer zetels te krijgen in de Eerste Kamer. Er klopt iets niet.

Als je in de spiegel kijkt, zie je direct waar het misgaat – bij jezelf. Tegenover ieders goede, groene bedoelingen staat een werkelijkheid die weinig aandacht krijgt, maar feitelijk de kern van het klimaatprobleem is. We consumeren met z’n allen veel en veel te veel. En dat onder ogen zien en veranderen is misschien wel net zo moeilijk als stoppen met roken of afvallen. Het doet pijn en het is niet comfortabel.

Afgelopen weekend reed ik naar zo’n grote horecagroothandel om inkopen te doen voor een feestelijke maaltijd. Met een groep vrienden eten we een paar keer per jaar samen. Als gastheer had ik de Vlaamse Keuken als culinair thema gekozen, met veel vlezige gerechten op het menu. Toen ik na een uur mijn boodschappen afrekende, bleek ik vier kilogram vlees en vis uitgekozen te hebben. Met een gemiddelde van 400 gram per persoon een overschrijding van vijfmaal de geadviseerde dagelijkse hoeveelheid door het Voedingscentrum.

Dat we met z’n allen maatregelen moeten treffen om het klimaat te beschermen is evident. Maar het lijkt alsof niemand daar een prijs voor wil betalen. Alsof we niet de pijn willen voelen van het verlies aan comfort of van het opgeven van bestaande gewoontes. Ook ik blijkbaar niet. We willen allemaal meer spullen, groter wonen, langer douchen, verder op vakantie, veel eten, verkoeling in de zomer, warmte in de winter. Een echte klimaattransitie is echter pas mogelijk wanneer het gedrag van mensen verandert. Wanneer het verlangen naar meer verandert in een verlangen naar kwaliteit. En dan niet alleen kwaliteit voor onszelf, maar ook voor onze omgeving, op de lange termijn.

Wat dit voor de architectuur betekent? We willen alleen maar meer comfort. Om dat te verenigen met de noodzaak om het klimaat minder te belasten, zoeken we de oplossing in de techniek. Dat kunnen wij als architecten goed. Veel zogenaamd duurzame projecten zijn daar het bewijs van. Gebouwen met BENG-labels en Breeam-certificaten hebben warmtepompen en zonnepanelen die de energievoorziening verzorgen. Circulaire gebouwen detailleren we zo dat materialen nog een tweede of derde leven hebben.

In Delft zijn we een aantal maanden geleden gestart met de renovatie van een rijksmonument. In het Ketelhuis op het voormalige terrein van de Technische Universiteit Delft bouwen we met ons bureau aan een nieuwe coworking-ruimte. Een gebouw waar plaats is voor ruim 120 mensen van verschillende bedrijven; een plek waar wij onze faciliteiten delen met anderen, ook ’s avonds en in het weekend. De indeling van het gebouw is zo dat er weinig vierkante meters per werkplek nodig zijn. Circulatieruimte is er nauwelijks en traditionele werkkamers al helemaal niet.

In overleg met deskundigen van de gemeente en van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed worden de gevels, de vloeren en het dak goed geïsoleerd. Een warmtepomp met vloerverwarming en in het dak geïntegreerde zonnepanelen zorgen voor de nodige verwarming en koeling. De constructie van de uitbreiding wordt gemaakt uit tweedehands spanten van een varkensstal. De kelderbak is niet in beton uitgevoerd, maar is van gerecycled plastic gemaakt. Allemaal maatregelen die ons helpen efficiënt en effectief kosten te besparen en tegelijkertijd de belasting op het milieu te beperken.

We gaan in Delft naar een situatie waar we minder zullen consumeren. Minder ruimte per werkplek, minder papiergebruik, minder energieverbruik, minder bouwmaterialen, hergebruikt meubilair. Wat daar vervolgens tegenover staat is meer diversiteit, meer plezier en meer lichaamsbeweging. In het gebouw leven we met de seizoenen: omdat de vloerverwarming wat trager reageert op weersveranderingen pak je er gewoon een fleece-dekentje bij wanneer je het wat warmer wilt hebben. De centrale koffieplek serveert je de beste koffie; want hoe beter de koffie is hoe minder je ervan nodig hebt. En mocht je het tijdens een winderige winterdag dan echt even te koud hebben, ga dan lekker tafeltennissen; de warming-up voor je volgende klus.

Francesco Veenstra is architect en vormt samen met Paul Ketelaars en Ellen van der Wal het bureau Vakwerk architecten. Voor Architectenweb observeert hij de hedendaagse architectuurpraktijk en de impact van de gebouwde omgeving op onze maatschappij.

Trefwoorden

column duurzaamheid francesco veenstra transformatie ketelhuis

1	'Zwevend' hotel in Chinese bergregio door MORE Architecture opgeleverd woensdag, 8 mei
2	Staatsbosbeheer dreigt recreatiegebieden in Zuid-Holland te sluiten maandag, 13 mei
3	Haarlems Prinses Beatrixplein en omgeving gaan op de schop dinsdag, 7 mei
4	Kavel 2E Kenniskwartier, Zuidas: acht ontwerpen woensdag, 8 mei
5	XOOMlab presenteert definitief ontwerp voor wooncoöperatie Eureka! woensdag, 8 mei

Van opwarming naar warming-up!

Trefwoorden

Best gelezen

Gerelateerde nieuwsberichten

Andere nieuwsberichten

Lange, horizontale lijn verbindt twee delen vakantiewoning Bretagne

AFFR vertoont science fiction-klassieker met ecologische boodschap tijdens de Dag en Nacht van de Architectuur

HilberinkBosch transformeert vervallen schaapskooi tot warm buitenhuis

Architecten|en|en en Bygg ontwerpen grotendeels biobased woontoren voor wooncoöperatie in Eindhoven

Staatsbosbeheer dreigt recreatiegebieden in Zuid-Holland te sluiten

Radboud stelt vernieuwing campus om financiële redenen uit

Verhuurders vrezen miljarden aan huur te moeten terugbetalen

EIB: gasban in 2050 onhaalbaar

Noord-Holland maakt woningbouw in landelijk gebied makkelijker

Rotterdam koopt winkels en knapt ze op om leegstand te voorkomen