Herdenkingstuin in Charleroi voor slachtoffers Marc Dutroux
25 september 2023, 13:02
De stad Charleroi heeft sinds kort een herdenkingstuin als eerbetoon aan de zes meisjes die slachtoffer van Marc Dutroux werden. Het ontwerpteam, bestaande uit Reservoir A, Carbonifère, Christophe Terlinden en de bouwmeester van Charleroi, hebben de beladen plek voorzien van een tuin met kleurrijke vegetatie achter een muur van witte geglazuurde baksteen.
De verschrikkelijke gebeurtenissen die zich tussen 1995 en 1996 afspeelden in Charleroi verwoestten het leven van de families van de ontvoerde meisjes, stuurden een schokgolf door het land en kerfden een diep litteken in de wijk met het beruchte huis. In opdracht van de stad Charleroi werd nagedacht over een herinneringsruimte op de plek, waar voorheen het huis van Dutroux stond.
Hoe geef je een ruimtelijk weerwoord op de vreselijke daden waarvan Julie, Mélissa, Sabine, Laetitia, An en Eefje het slachtoffer werden? De architecten van Reservoir A, de landschapsarchitecten van Carbonifère en de kunstenaar Christophe Terlinden lieten zich inspireren door de definitie die de politieke filosofen Joan Tronto en Berenice Fischer aan de notie ‘care’ geven. Die omschrijft ‘care’, eenvoudig gezegd, als elke menselijke activiteit gericht op het in stand houden, bestendigen en herstellen van onze wereld (inclusief onze omgeving en ons lichaam) zodat we er zo goed mogelijk in kunnen leven.
Gesloten tuin
Het ontwerpteam heeft, samen met de bouwmeester van Charleroi, de zwaarbeladen plek willen ‘herstellen’ als een plek die ook aan het herstel van de wijk – in meerdere opzichten – zou kunnen bijdragen. Ten eerste het herstel van de emotionele wond die de ontvoeringen hebben veroorzaakt, door een herdenkingstuin te creëren. Ten tweede het fysieke herstel van de locatie in de Avenue de Philippeville, waar de huizen 124 en 128 in 2022 werden afgebroken.
Aanvankelijk wilden de ouders van de slachtoffers niet dat het huis van Dutroux werd vernietigd; ze wilden er een gedenkplaats van maken. Na onderling overleg is beslist om de huizen toch af te breken en een gedenktuin te realiseren. De afbraak maakte een oppervlakte van ongeveer 250 m2 vrij. De tuin wordt omringd door een bakstenen muur, op verzoek van de ouders breed en hoog genoeg om mensen op afstand te houden van het feitelijke herdenkingsgedeelte. Zo blijft de sereniteit van de plek gewaarborgd.
Achter de muur bevindt de (niet toegankelijke) tuin zich op een ‘grafheuvel’, waaronder wel de gruwelkelders zijn behouden. Door de heuvel is de tuin hoger gelegen en zichtbaar voor de buurt. De planten- en bomensoorten zijn door de tuinarchitecten van Carbonifère zo gekozen, dat de tuin het hele jaar door groen blijft en kleurige bloemen biedt.
Wit
De wit geglazuurde bakstenen dragen bij aan de serene uitstraling van de herdenkingsplek. In de muur is een nis gerealiseerd, waarin je bijvoorbeeld een bloem of een kaars kunt plaatsen. De steunberen die tijdens de sloopwerkzaamheden bloot kwamen te liggen, zijn in het nieuwe volume geïntegreerd.
Een schildering camoufleerde lange tijd de panelen die de gevel van het huis bedekten. De afbeelding, een kind dat wegloopt met daarboven een vlieger, maakt deel uit van het collectief geheugen van de inwoners van Charleroi. Kunstenaar Christophe Terlinden hernam het beeld op een van de aangrenzende muren. Naast deze muurschildering is ook de nis, de hoogte en de vorm van de muur door Terlinden bedacht, alsook de verlichting op de plek.
Voor de muur is een verbrede stoep aangelegd, waarbij gebruik is gemaakt van straatstenen in antracietbruin met een roodtint. Hierdoor sluiten ze aan bij het metselwerk van de gevels in de wijk. Het geheel wordt verlicht door een bestaande lantaarnpaal op het kruispunt, nu opgenomen in de verbrede stoep, naar een voorstel van de kunstenaar Christophe Terlinden. Het licht van de lantaarnpaal bestrijkt de rijweg en het bloemenperk in de tuin, terwijl specifieke verlichting in de tuin de bomen benadrukt.
Renovatie voor de wijk
De realisatie van de herdenkingstuin herstelt tegelijkertijd in ruimtelijke zin de plek van de afgebroken percelen. Renovatie van de aangrenzende straten moet de wijk een steun in de rug bieden en het imago van de buurt opwaarderen, meldt de gemeente.
De herdenkingstuin is, naar een idee van de moeders van de gestorven meisjes Julie en Mélissa ‘Entre terre et ciel’ genoemd, is vorige week officieel geopend.