Projecten
Producten
Bedrijven
Vacatures
Agenda
Awards
Podcasts
more_horiz
Videos
Magazine
Thema's
Favorieten
Profiel
Uitloggen
Nieuw
Populair
Toon alles
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #11
Scholen
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #14
Architectenweb magazine #10
Zorg
Architectenweb magazine #12
Kantoren
Architectenweb magazine #13
Publieke gebouwen
Architectenweb magazine #6
Transformatie en Renovatie
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Architectenweb Awards 2024
Architectenweb Awards 2023
Architectenweb Awards 2022
Architectenweb Awards 2021
Architectenweb Awards 2020
Architectenweb Awards 2019
Architectenweb Awards 2018
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Jonas
Orange Architects
Uitreiking Architectenweb Awards 2023
Sfeerimpressie van een feestelijke avond
Ontwerpen in analogie met het bestaande
Symposium
Nieuw elan voor sociale woningbouw
Symposium
Marjolein van Eig
Nominatie voor de prijs voor Architect van het Jaar 2023
Renovatie van sociale woningbouw
Symposium
Amare
Een gestapelde wereld vol cultuur
Triodos Bank
RAU
Cedar / Hoofdkantoor ING
Benthem Crouwel Architects met HofmanDujardin
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
studio.nambarch
een architectuurstudio voor transformaties, renovaties & nieuwbouw.
Furns
Street Furniture
HOH Architecten
STUDIO Draft
concept | ontwerp | advies
EASYfelt
Specialist in PET-vilt
ardor-studio
Interieurarchitectuur
studio.nambarch
een architectuurstudio voor transformaties, renovaties & nieuwbouw.
EASYfelt
Specialist in PET-vilt
INOTEC Noodverlichting B.V.
Bygg Architecture & Design
Forbo Flooring
creating better environments
Furns
Street Furniture
Architecten
Architectuur
Mobiliteit en infrastructuur
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Leveranciers
Gevels
Daken
Ramen en deuren
Trappen, liften en balustrades
Binnenwanden
Vloeren
Plafonds
Verlichting
Sanitair
Projectinrichting
Installaties
Constructies
Buitenruimte
Software
Adviseurs
Bestekschrijvers
Bouwmanagement
Installatie adviseurs E
Bouwfysica
Calculators
Installatie adviseurs G/W
Bouwkundig tekenwerk
Constructeurs
Lichtadviseurs
Adviseur beveiliging
Juristen
Intermediairs, Payrolling
Aannemers
Overig
Presentatie
Instellingen / onderwijs
Overig
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Gesprek met Felix Claus over hoe je je bij ieder project op één ding moet concentreren
Gesprek met Carolien Schippers over hoogbouw in New York
Gesprek met Tobias Verhoeven over duurzame stedelijke verdichting
Gesprek met Cécilia Gross over het nieuwe Olympisch zwembad in Parijs
Gesprek met Oana Bogdan en Jan Peter Wingender over de lage honoraria in België en de wankele cao in Nederland
Gesprek met Lennaert van Capelleveen over data, parametrisch ontwerpen en AI
Gesprek met Felix Claus over hoe je je bij ieder project op één ding moet concentreren
Gesprek met Carolien Schippers over hoogbouw in New York
Gesprek met Jeroen Zuidgeest over de Oostflank van Rotterdam
Gesprek met Cécilia Gross over het nieuwe Olympisch zwembad in Parijs
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Villa NW6
Akoestisch ventileren in Gare du Nord (Amsterdam)
learning to let go: chonggu experimental school
Villa Sparta
Nieuwbouw Westerdijk Hoorn
Vertical Farm Beijing
Zwevend landhuis
Avontuurlijk én duurzaam kinderdorp
Wonen in Wiele
Een gevelbekleding met karakter: MATO 1 Moods
Architectuur
Woningbouw
Zorg
Hotels
Restaurants en café’s
Winkels
Sportgebouwen
Culturele gebouwen
Overheidsgebouwen
Scholen
Kantoren
Bedrijfsgebouwen
Paviljoens en kunst
Overig
Mobiliteit en infrastructuur
Trein- en metrostations
Luchthavens
Busstations
Parkeergarages
Fietsparkeren
Wegen
Bruggen
Water
Energie
Tankstations en laadstations
Waterzuivering en afvalverwerking
Overig
Stedenbouw en landschapsarchitectuur
Regionale visies
Gebiedsvisies
Plannen stedelijk weefsel
Amusementsparken en dierentuinen
Lichtontwerpen
Openbare ruimte
Pleinen
Parken
Tuinen
Speelplaatsen
Uitkijktorens
Overige (bijv. begraafplaatsen)
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Categorieën
Favorieten
Toon alles
Aeroplus WRG
Slimme ventilatie voor een gezond binnenklimaat
Secundo plantenbakken
Circulair met een lokaal en sociaal karakter
AXOR One Colors
De nieuwe kleuren van AXOR
LAMILUX Glass Skylight FE circular
esthetisch en kwalitatief een perfecte en complete ronde glaskap
Holonite Gevelplinten
Vergelijking Houten vloer en PVC vloer
Eerlijke vergelijking tussen Houten vloeren en PVC vloeren
Modern aluminium allround LED vluchtrouteaanduiding armatuur
Alles-in-één oplossing
Varia-Click voor decoratieve gevelbekleding
Klikbare kokers voor stijlvolle gevels
Natuurlijke luxe in hoogwaardige interieurs
Vescom introduceert 10 nieuwe dessins zijden wandbekleding
EcoBrick: slank, duurzaam bouwen met smalle gevelbakstenen
Gevels
Gevelbekleding
Vliesgevels
Zonwering buiten
Isolatie
Gevelconstructies
Signing
Overig
Daken
Dakafwerkingen
Dakisolatie
Dakconstructies
Dakranden, dakgoten en HWA's
Dakramen
Lichtkoepels
Lichtstraten
Schoorstenen
Overig
Dakluiken
Ramen en deuren
Raam- en deursystemen / kozijnen
Vliesgevels
Hang- en sluitwerk
Beveiliging en luiken
Dorpels en vensterbanken
Lateien
Roosters
Glas
Dakramen
Dakkoepels
Lichtstraten
Zonwering buiten
Zonwering binnen
Buitendeuren
Binnendeuren
Postvakken en brievenbussen
Overig
Dakluiken
Trappen, liften en balustrades
Trappen
Roltrappen
Liften
Balustrades en hekwerken
Galerijen
Binnenwanden
Binnenwanden
Wandafwerking
Vloeren
Constructieve vloeren
Verhoogde vloeren
Vloerafwerkingen
Overig
Plafonds
Tegels
Lineair
Grill
Open en roosters
Naadloos
Eilanden en baffles
Plafondafwerkingen
Ophangsystemen
Overig
Klimaatplafonds
Verlichting
Binnenverlichting
Buitenverlichting
Sanitair
Kranen en douchesets
Wastafels
Douchewanden en douchebakken
Baden
Waterclosets
Accessoires
Overig
Projectinrichting
Stoelen
Banken
Tafels
Kasten
Balies
Vrijstaande wanden
Keukens
Accessoires
Overig
Cabines
Interieurbeplanting
Stoffering
Installaties
Verwarming, koeling en ventilatie
Elektrotechnische installaties
Schakelmateriaal
Domotica
Deurcommunicatie
Beveiliging
Liften
Onderhoudsinstallaties
Overig
Brandbeveiliging
Constructies
Draagconstructies
Funderingen en kelders
Overig
Brandbeveiliging
Buitenruimte
Bestratingen en verhardingen
Afwateringen
Terreinafscheidingen en geluidsschermen
Buitenmeubilair
Fietsparkeren
Terrassen
Terrasoverkappingen
Bruggen
Accessoires
Overig
Beplanting
Speeltoestellen
Software
Tekenen 2D
Modelleren 3D / BIM
Visualisatie / rendering
Parametrisch ontwerpen
Bouwfysica
Draagconstructie
Overig
Virtual Reality
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Favorieten
Toon alles
Paris Proof: ‘Ontwerpen met milieu-impact en restwaarde’
Stadsschouwburg Utrecht, Lucasbolwerk 24, 3512 EJ Utrecht
Kenniscongres: spreek jij de taal van de Omgevingswet al?
Bouw- & Infrapark Harderwijk – Ceintuurbaan 2, 3847 LG Harderwijk
Basiscursus IFC - exclusief voor Archicad gebruikers
BNO Interieurzaken: Slimme ruimtes, slimmer leren
Mosa Design Studio, Pedro de Medinalaan 1a, Amsterdam
Lezingen en expo: ‘Vrouwen van het AUP’
Noordzijde 31, 1064 GV Amsterdam
Rotterdam Architectuur Maand 2024
Verschillende locaties in Rotterdam, met het Museumpark als festivalhart
BNO Interieurzaken: Slimme ruimtes, slimmer leren
Mosa Design Studio, Pedro de Medinalaan 1a, Amsterdam
Tentoonstelling ‘Makers on materials’ over zes natuurlijke materialen
Goirkestraat 96, 5046 GN Tilburg
A-Imagination in Architectuur
Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem
De toekomst van ons geld
Stadhouderslaan 41, 2517 HV Den Haag
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Toon alles
Design
Duurzaamheid
Gevel
Infrastructuur
Interieur
Kantoren
Leisure
Openbare ruimte
Publieke gebouwen
Scholen
Transformatie en Renovatie
Woningbouw
Zorg
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Nieuw
Populair
Toon alles
Projectmanager houtbouw projecten (uitbreiding team)
Architect (met affiniteit met stedenbouw)
Architect
BiermanHenket zoekt een: technisch ontwerper/ BIM modelleur
Senior architect / stedenbouwkundige
Technisch Ontwerper
Architect – Compagnon
junior architect
Allround architect (medior)
Junior Architect
Projectarchitect Renovatieprojecten (32 - 40 uur per week)
Architect
Om direct naar je favorieten te kunnen gaan is het nodig om eerst in te loggen.
Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!
Abonneren
Nee, bedankt
Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project
Marc Koehler, Martijn van Sluijters en John Habraken
Copyright: OpenBuilding.co
Superlofts Houthavens, interieur
Copyright: OpenBuilding.co / Marc Koehler Architects
Robin Wood, render
Copyright: Marc Koehler Architects / ANA Architects / MaMa Pioneers
Marc Koehler, Martijn van Sluijters en John Habraken
Copyright: OpenBuilding.co
Superlofts Houthavens, interieur
Copyright: OpenBuilding.co / Marc Koehler Architects
Robin Wood, render
Copyright: Marc Koehler Architects / ANA Architects / MaMa Pioneers
John Habraken herinnerd
2 november 2023, 9:41
De afgelopen week ontviel ons John Habraken. Zijn nalatenschap kan niet genoeg overschat worden, zo wordt ook duidelijk uit de vele in memoriams die sindsdien verschenen. Ook Marc Koehler plaatste, mede namens de oprichters van het platform OpenBuilding.co, een bericht op hun
website
. Koehler ontwikkelde de voorbije jaren een meer dan gemiddelde verwantschap met het werk en gedachtegoed van Habraken.
Platform
Koehler was in 2017, samen met andere collega-architecten als Tom Frantzen en Thijs Asselbergs en Caroline Kruit, een van de vijftien initiatiefnemers van het platform dat bijdroeg aan een revival van de open bouwen-beweging die Habraken in de jaren ’60 initieerde. Het platform
OpenBuilding.co
verenigt het werk van en de verwantschap van deze architecten met het gedachtegoed van Habraken. Dat doet men, naast de website, met het organiseren van bijeenkomsten, presentaties en lezingen. Ook formuleerde OpenBuilding.co een manifest dat de actualisatie van het open bouwen in onze tijd bevestigt én onderbouwt.
De groep architecten herkent en erkent de onverminderde betekenis van het oorspronkelijke gedachtegoed van Habraken uit de jaren 60. Habraken was pleitbezorger van de ontwerpgedachte om de ‘drager’ of het basisgebouw te scheiden van de ‘invulling’ in het ontwerp en de bouw van woningen. Voor de architecten gaat hun interesse echter nadrukkelijk voorbij aan een vorm van nostalgie. Het is de herkenning van de kansen en actualiteit van de principes die Habraken gedurende zijn leven bepleitte.
Verwantschap
Koehler ontmoette Habraken voor het eerst tijdens de opening van zijn Superlofts Houthavens in 2016. Habraken dook daar toen op, vergezeld door zijn vrienden Sjoerd Soeters en Thijs Asselbergs, die meewerkte aan de eerste casco superlofts. Hij toonde zich enthousiast over het feit dat een nieuwe generatie zijn ideeën omarmde en zocht naar nieuwe toepassingen. Sindsdien kwamen Habraken en Koehler en Asselbergs verschillende keren bijeen om verder te praten over die verwantschap en de mogelijke herinterpretaties en toepasbaarheid. Daarbij was, volgens Koehler, altijd duidelijk dat Habraken vanuit een meer wetenschappelijke benadering dacht, waar de architecten vooral een focus op de praktische toepasbaarheid van de principes hadden.
Habraken genoot van de herontdekking en adaptatie van zijn ideeën en visie die hij voor het eerst in 1961 publiceerde in het boek ‘De Dragers en de Mensen. Het einde van de massawoningbouw’. Ook was hij grondlegger van de Stichting Architecten Research (SAR). Habraken verdween natuurlijk nooit helemaal van het toneel. Hij inspireerde via het lesgeven aan de TUDelft, TUEindhoven en het MIT Cambridge Massachusetts veel studenten en aankomend architecten. De laatste jaren groeit de aandacht en zichtbaarheid in bredere zin echter weer, in de context van duurzaam bouwen en circulaire economie. Dit zeker ook dankzij recente publicaties over zijn werk en erfenis zoals ‘Residential Architecture as Infrastructure: Open Building in Practice’ van Stephen H. Kendall uit 2022 of eerder de documentairefilm 'De Drager' van Sonja Lüthi en Marc Schwarz uit 2013:
‘De Drager’
Criteria
Koehler: ‘Het vuur brandt om Habrakens gedachtegoed verder te demonstreren en naar nieuwe mogelijkheden te blijven zoeken.’ Het platform is nu, bijvoorbeeld, bezig om te komen tot meetbare criteria voor open bouwen. Zo wil het bijdragen aan het classificeerbaar maken van de variaties die het ontwerpen met een vaste structuur en een flexibele indeling, gevel en installaties oplevert. Daartoe worden principes en parameters als ‘remontabel’, ‘vrije overspanning’ en ‘openheid van de gevel’ toegepast. Ook voor de invloed van recente technische ontwikkelingen en innovaties zoals prefabricage en houtbouw komen aan de orde. Koehler: ‘Zo willen we tot een soort classificatiesysteem voor de ‘openness’ van gebouwen, stadsblokken en wijken komen.’ Het is een goed voorbeeld van de wens van de groep architecten om open bouwen te koppelen aan de praktijk. Daarbij spelen ontwikkelingen in de woningmarkt én de rol en positie van architect, eindgebruiker en het collectief eveneens een belangrijke rol.
Actualiteitswaarde
Koehler legt uit dat de betekenis en actualiteitswaarde van open bouwen, volgens hem, gerelateerd is aan een aantal recente ontwikkelingen in het vakgebied. De eerste is de opkomst van collectief particulier- en mede-opdrachtgeverschap en wooncorporaties. Die tendens sluit aan bij het pleidooi voor meer zeggenschap voor de eindgebruiker dat Habraken sinds de jaren 60 voorstond. Het geloof in collectieve gemeenschapszin en community building was toen nieuw en staat nu hernieuwd in de belangstelling. Met de principes van open bouwen kan heel goed aan die wensen tegemoetgekomen worden.
Een tweede aspect dat Koehler benoemt is het feit dat veel architecten die zich interesseren in open bouwen zelf ook vaak actief zijn als ontwikkelaar en initiatiefnemer. Een blik op de lijst met oprichters van het platform lijkt dat te bevestigen. Koehler: ‘Mensen als Tom Frantzen of Robbert Winkel zijn daar natuurlijk belangrijke exponenten van’. Zelf timmert Koeher met zijn Superlofts en Mamapioneers.com de laatste jaren ook flink aan de weg. In de rol van ontwikkelaar proberen deze architecten een aantal beperkingen in hun handelen, positie in het bouwproces én de combinatie van het integraal creëren van een structuur met daarbinnen een flexibele variaties aan woningindeling en aanpasbaarheid in de tijd in de praktijk te brengen. In die bemoeienis schuilt natuurlijk ook een kritisch commentaar op de wijze waarop die aanpasbaarheid, flexibiliteit en aandacht voor de eindgebruiker de voorbije decennia is verwaarloosd.
Koehler: ‘Het zijn deze en zeer zekere nog andere, volgende interpretaties van het basisprincipe open bouwen die zo waardevol en nuttig zijn’. Het zijn herhaalde exercities om het begrip en de erfenis van John Habraken steeds weer een stapje verder te brengen, nader te interpreteren en vooral voortdurend in de praktijk toe te passen én te toetsen.’ Koehler en zijn collega’s van het platform Open Building zullen zich ook in de toekomst blijven inspannen om het gedachtegoed van de overleden Habraken te eren. Niet door het te conserveren, maar door het actief te benaderen, te blijven werken aan variaties en zo open bouwen een vitaal en actueel principe te laten blijven.
Trefwoorden
john habraken
openbuilding.co
open bouwen
marc koehler architects
Locatie
Best gelezen
1
Stedenbouwkundig raamwerk voor De Nieuwe Kern vastgesteld
vrijdag, 3 mei
2
Kavel 2E Kenniskwartier, Zuidas: acht ontwerpen
woensdag, 8 mei
3
Haarlems Prinses Beatrixplein en omgeving gaan op de schop
dinsdag, 7 mei
4
Architecten plegen interventies in Museumpark voor Rotterdam Architectuur Maand
donderdag, 2 mei
5
Zeven bureaus geselecteerd voor deelname Next Step Program 2024
maandag, 6 mei
Gerelateerde nieuwsberichten
Congres over Open Bouwen tijdens World Architecture Festival
25 november 2019
Marc Koehler Architects ontwerpt gebouw met hotel en vakantieappartementen op Terschelling
15 december 2023
Marc Koehler Architects presenteert concept voor modulaire woningbouw in hout
16 juni 2023
Acht lessen over modulaire woningbouw in hout
13 april 2022
Plan voor groene woonbuurt met uitzicht op Schiphol
18 november 2022
Grootschalig woningbouwproject Havenkade Nijmegen afgerond
12 juli 2023
Bouw van houten woongebouw Sawa gestart
23 november 2022
Congres over Open Bouwen tijdens World Architecture Festival
25 november 2019
Marc Koehler Architects ontwerpt gebouw met hotel en vakantieappartementen op Terschelling
15 december 2023
Marc Koehler Architects presenteert concept voor modulaire woningbouw in hout
16 juni 2023
Acht lessen over modulaire woningbouw in hout
13 april 2022
Plan voor groene woonbuurt met uitzicht op Schiphol
18 november 2022
Grootschalig woningbouwproject Havenkade Nijmegen afgerond
12 juli 2023
Bouw van houten woongebouw Sawa gestart
23 november 2022
Toon alles
Gerelateerde projecten
Top-Up
FRANTZEN et al architecten
Andere nieuwsberichten
Een drijvende beeldentuin in de Hofvijver
Gisteren, 16:52
De Hofvijver in Den Haag is de locatie voor de derde editie van BlowUp Art Den Haag. Van 9 mei tot en met 2 juni drijven er opblaasobjecten van vier Nederlandse ontwerpers in de vijver bij het Binnenhof.
Neutelings Riedijk wint prijsvraag voor herontwikkeling terrein Thyssen in Keulen
Gisteren, 12:21
Bij het project wordt een leegstaande productiehal getransformeerd tot een evenementenlocatie, op het omringende terrein wordt een mix van kantoren, hotels en andere functies gerealiseerd.
'Zwevend' hotel in Chinese bergregio door MORE Architecture opgeleverd
Gisteren, 11:05
Een belangrijk uitgangspunt voor het ontwerp is om een intensieve relatie tussen het hotel en de omgeving met bamboebossen te creëren. Het hotel kent geen gesloten gangen.
XOOMlab presenteert definitief ontwerp voor wooncoöperatie Eureka!
Gisteren, 10:29
Het woongebouw in Amsterdam-West, dat de coöperatie zelf gaat exploiteren, krijgt maar liefst honderd huurwoningen en een groot aantal gemeenschappelijke ruimten.
Rotterdam koopt winkels en knapt ze op om leegstand te voorkomen
Gisteren, 13:56
De panden worden opgeknapt en getransformeerd in een poging de Rotterdamse winkelgebieden ‘een boost te geven’.
Alle nieuwe huizen moeten een onderkomen krijgen voor vogels en vleermuizen
Gisteren, 10:02
Dat staat in een voorstel van demissionair minister Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer.
Nog drie dagen om jouw suggestie voor de Architect van het Jaar 2024 in te sturen
Gisteren, 09:00
Welke architect, of collectief van architecten, heeft dit jaar de grootste bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de architectuur in Nederland? Stuur jouw suggestie uiterlijk 10 mei 2024 op naar Architectenweb.
Aantrekkende verkoop nieuwbouwwoningen geeft Heijmans vertrouwen
7 mei, 2:31
Bouwconcern Heijmans ziet de verkoop van nieuwbouwwoningen verder aantrekken.
Vastgoedadviseur: verduurzamen kantoorgebouwen kost miljarden
7 mei, 12:19
Om de klimaatdoelen van 2030 van het kabinet te halen moeten alle kantoorgebouwen het energielabel A krijgen.
Zuid-Holland komt De Jonge tegemoet in conflict om woningbouw
6 mei, 1:57
De demissionair minister heeft Zuid-Holland in de afgelopen maanden al een paar keer aangesproken op het woningbouwbeleid.
Ga naar het nieuws-archief
JaapJan Berg
Redacteur
0
0
0
0
Voor een optimale gebruikservaring plaatst Architectenweb functionele cookies. Wat de verschillende cookies precies doen leggen we uit in een
overzicht
. Cookies van social media kun je optioneel
aanzetten
.
Akkoord
Instellingen
Annuleren
OK
Sluiten
Doorgaan
Inloggen
Maak een gratis persoonlijk account aan
Feedback
Feedback
Wij horen graag jouw feedback. Laat je reactie achter en eventueel jouw e-mail adres.
Reactie
Verstuur