SPREE ONE, Berlijn
17 januari 2020
Haptisch baksteen in de zichtas
Waar in het Berlijnse stadsdeel Charlottenburg de meanderende rivier de Spree samenkomt met het Landwehrkanaal, staat sinds kort het multifunctionele nieuwbouwcomplex SPREE ONE. Vanwege de prominente ligging op een stedelijke zichtas, kregen de gevels baksteenstrips in de sterk genuanceerde, zandgele Hagemeistersortering Meissen FU. Projectarchitect Tobias Nöfer van Nöfer Architekten: „Elke baksteen is een haptisch beleefbaar stuk handwerk. Samengevoegd vormen de individuele stenen een levendig geheel.“
SPREE ONE herbergt kantoren, 155 woningen, twee supermarkten, een café, een crèche plus een binnenhof en een tuin. Die mix maakt het complex tot een belangrijke bouwsteen voor de buurt. De nieuwbouw vervangt een anoniem kantoorgebouw uit de jaren zestig en staat in de zichtas van de 650 meter lange Cauerstraat.
Die prominente locatie geeft SPREE ONE een bijzondere presentie in de stedelijke ruimte - een eigenschap die het oude kantoorgebouw node miste, aldus projectarchitect Tobias Nöfer van het gelijknamige Berlijnse architectenbureau: „SPREE ONE is een solitair gebouw, dat zich contextueel voegt in de omgeving. Het gebouw is stedenbouwkundig, architectonisch en functioneel in staat om een nieuwe stedenbouwkundige ordening aan te brengen en de locatie op deze zichtas als vanzelfsprekend te vullen.“
Die kwaliteiten dankt het robuust ogende SPREE ONE aan de klassieke opbouw van plint, middenpartij en geaccentueerde zwarte kroonlijst, en aan de referenties aan de klassiek-moderne Duitse industriële architectuur uit het Interbellum van architecten als Peter Behrens. SPREE ONE heeft grote aaneengesloten glaspartijen, karakteristieke ronde hoekbeëindigingen, licht uitkragende lijsten die de verdiepingsvloeren markeren - en een opvallende baksteensortering aan de gevels.
De gevels van SPREE ONE moesten niet alleen duurzaam ogen, maar ook duurzaam zijn. Zodoende koos projectarchitect Nöfer voor baksteen: „SPREE ONE staat tussen een buurpand met rood metselwerk en een kantoorpand met gevels uit donker graniet. Daar wilden we een expressief materiaal tegenover plaatsen, om de nieuwbouw in dit buitengewone ensemble een autonome en bestendige rol mee te geven.“
SPREE ONE kreeg aan de gevels steenstrips uit de zandgele Hagemeistersortering Meissen FU. Daarmee sluit de nieuwbouw ook aan op veel universiteitsgebouwen in de omgeving, die zijn voorzien van metselwerk in traditionele Greppiner baksteen in dezelfde zandgele kleur.
Nöfer Architekten koos voor SPREE ONE een sterk genuanceerde sortering, zodat de baksteen ook van grote afstand genuanceerd oogt. „Elke baksteen is een haptisch beleefbaar stuk handwerk. Samengevoegd, vormen de individuele stenen een levendig geheel“, aldus Nöfer. De zandgele baksteen Meissen FU werd als steenstrip in kruisverband verwerkt. Daarnaast zijn diverse vormstenen toegepast. Ondanks de inzet van deze verschillende baksteenvormen, is aan de gevels een grote eenheid ontstaan, waarbij men de verschillende diktes van de stenen niet waarneemt.
SPREE ONE staat op een sokkel uit Pfraundorfer Dolomiet natuursteen, dat zich qua kleur voegt naar het metselwerk. Aan de straatgevels is de baksteenwand op iedere verdieping voorzien van horizontale stucwerkbanden, die bij de woonverdiepingen overgaan in volledig gepleisterde gevels. Een bijzonder high light is de entree van het gebouw. Hier werden zes zuilen uit vormstenen opgebouwd. Deze zogenaamde radiaalbakstenen verlenen de entree een sterk portaalkarakter. Op de verdiepingen wordt dit accent doorgezet in de vorm van afgerond metselwerk.
Projectgegevens
Architectuur: Nöfer Architekten, Berlijn
Projectarchitect: Tobias Nöfer
Baksteen: Meissen FU
Formaat: NF (240 x 115 x 71 mm)
Gemetseld geveloppervlak: ca. 4.200 m²