Stadskantoor Hengelo
24 februari 2020
Duurzaam stadskantoor Hengelo verbindt heden en verleden
De gemeente Hengelo heeft een nieuw stadskantoor gerealiseerd met als doel de organisatie weer fysiek in het centrum te huisvesten. De opgave was dan ook om van het bestaande, monumentale stadhuis en het nieuwe stadskantoor één functioneel geheel te maken, dat het stedelijke weefsel versterkt. Daarnaast wilde de gemeente ook een laagdrempelig gebouw: een gebouw voor alle burgers.
Architectenbureau EGM was verantwoordelijk voor het ontwerp van het nieuwbouwdeel (alsmede voor het interieurontwerpvoor zowel nieuw- als oudbouw). Het naastgelegen stadhuis uit 1963 (ontworpen door architect J.F. Berghoef)werd door HVE architecten gerestaureerd. In de nieuwe situatie blijft het onderdeel van het stadskantoor en krijgthet een directe verbinding met de nieuwbouw. Het ontwerp van het nieuwe stadskantoor en het monumentale stadhuis moest een evenwicht realiseren tussen techniek en romantiek. Daarmee werd een mix van hedendaagse technieken en productiemethoden nagestreefd, gecombineerd met elementen uit de streek. Zo komen de Hengelose staaltechniek, de vakwerkboerderijen, de zouttorens en natuurlijke materialen uit de streek, zoals hout en baksteen, terug in het ontwerp. Het gebouw biedt ruimte aan 700 ambtenaren op flexplekken. Een ‘passerelle’ vormt de nieuwe, zeer ruime verbindingtussen oud en nieuw. Op de begane grond van het stadskantoor bevinden zich de hoofdentree en de publiekefuncties. Op de eerste verdieping is de nieuwbouw via een brede passage verbonden met de hal van het stadhuis.
Op bovengelegen verdiepingen liggen rondom de vide grote, open kantoorvelden, die worden ingericht volgens het Nieuwe Werken. De vide (met een atrium) zorgt voor licht, lucht en ruimte op de werkplekken en draagt bij aan de intimiteit van het gebouw. Brede trappen verbinden de in hoogte verspringende kantoorverdiepingen en zorgen vooroverzicht, uitzicht en interactie.Het nieuwe stadskantoor laat zich bovendien kenmerken als eigentijds, energiezuinig en duurzaam. De nieuwbouwbestaat uit in totaal zeven dakvlakken, waarbij steeds is gekeken hoe deze duurzaam ingericht konden worden. De verdiepingen 1 t/m 8 bestaan uit verspringende gevels, waarbij op de uitstekende delen groendaken zijn aangelegd. Op de bovenste verdiepingen zijn zonnepanelen aangelegd. Het is de bedoeling dat het gehele gebouw in de toekomst, na het installeren van aanvullende maatregelen, zoals o.a. warmtepompen, zelfvoorzienend zal worden.
TECHNIEK
De realisatie van dit pand heeft een lange voorgeschiedenis. In het voortraject is uitgebreid bekeken welk daksysteem de meest duurzame keuze zou betekenen. Nadat verschillende opties waren overwogen, is uiteindelijk gekozen voor de volgende dakopbouw:
• Betonnen ondergrond
• Bitumineuze dampremmer
• Tweelaagse afschotisolatie (PIR, Rc =6).
• Dakbedekking: RESITRIX® EPDM, mechanisch bevestigd.
Het stadskantoor heeft een dynamisch ontwerp, waarbij de dakvlakken over vijf verdiepingen in elkaar overlopen. Op de eerste en tweede verdieping bevindt zich een groendak, gecombineerd met terras. De derde verdieping gaat via een hellingshoek over in de vierde en de vijfde verdieping en staat in verbinding met de glazen atrium. Met name het groendak op de eerste verdieping, alsmede de bovenste twee dakvlakken, waar de zonnepanelen op werden geïnstalleerd, betekenden een uitdaging voor het verantwoordelijke dakdekkersbedrijf Manning Dakbedekking bv. In het ontwerp zijn overal inpandige gootbanen opgenomen, hierdoor moest het afschot van alle dakvlakken vierzijdigaflopen. Dat vergde een nauwgezette voorbereiding en engineering van zowel de afschotisolatie als een goedbanenplan met de EPDM dakbedekking. Het vergde bovendien veel tijd en aandacht om deze dakvlakken op een goede manier waterdicht te maken. Een technisch zeer lastig dak, in al haar facetten. De verschillende detailleringen, zoals bijvoorbeeld de aansluitingen bij het atrium, maakten deze klus technisch ingewikkeld. De dakranden zijn met een aluminium randafwerking uitgevoerd. In totaal moest een oppervlak van 2500 m² waterdicht worden gemaakt. Zoals gezegd zijn op de bovenste dakvlakken zonnepanelen aangebracht. De lager gelegen dakvlakken zijn dakvlakken waar men van binnenuit op uitkijkt. Deze daken zijn uitgevoerd met een groendak. Door de warme omstandigheden deze zomer is er hier gekozen voor het poten van de beplanting ,i.p.v. gebruik te maken van sedummatten. Tussen de twee bovenste dakvlakken bevindt zich een staaldak waar de technische installaties staan opgesteld. Het atrium is niet prefab aangeleverd, maar in het werk gemonteerd.
DUURZAAMHEID
Vanaf het begin speelde duurzaamheid bij alle ontwerpen materiaal keuzes een belangrijke rol. Hergebruik van materialen, een dakbedekking met een lage milieubelasting, cradle-to-cradle toepassingen, zonnepanelen, etc. Duurzame installaties in het stadhuis en een slimme koppeling met het nieuwe stadskantoor verlagen het energieverbruik. Voor de dakbedekking is gekozen voor een materiaal met een bewezen levensduur dat langer is dan dat van de zonnepanelen. Dit om te voorkomen dat de zonnepanelen in de toekomst zouden moeten worden verwijderd om de dakbedekking te vervangen. De constructie is flexibel en duurzaam. Door het verwijderen van de verbinding tussen het stadhuis en het stadskantoor kan het casco van het nieuwe gebouw in de toekomst niet alleen dienst doen als zelfstandig kantoor, maar ook andere gebruiksfuncties, zoals appartementen, huisvesten.
ESTHETIEK
Het gebouw verkrijgt zijn esthetische waarde met name door de verspringende vliesgevels en de randafwerkingen, waar de dakrandafwerking nadrukkelijk deel van uitmaakt. Het atrium boven de centrale hal voorziet het hele pand van daglicht. Het is uitgevoerd met een rastermotief. De lager gelegen zichtdaken zijn uit esthetische en duurzaamheidsreden uitgevoerd als sedumdaken. Het groene uitzicht heeft bovendien een rustgevende werking.
VEILIGHEID
Tijdens de dakwerkzaamheden is gebruik gemaakt van een tijdelijke randbeveiliging in de vorm van een verplaatsbaar hekwerk. Voor de veiligheid tijdens de onderhoudsfase is een lijnsysteem van REZ Dakveiligheid aangebracht. Aan de werkzaamheden ligt vanzelfsprekend een uitgebreide RI&E ten grondslag.
SAMENWERKING
De werkzaamheden zijn uitgevoerd onder de verantwoordelijkheid van Bouwcombinatie Stadskantoor Hengelo een samenwerkingsverband tussen de aannemersbedrijven Van Wijnen en Trebbe. Manning Dakbedekking is een vaste partner van Van Wijnen en zodoende was de samenwerking hen wel toevertrouwd. Tijdens de werkzaamheden is voortdurend nauw contact gehouden over de voortgang en de wijze van uitvoeren.
Carlisle Construction Materials (CCM), leverancier van de RESITRIX® EPDM dakbedekking, heeft de uitvoering bovendien intensief begeleid.
Het stadskantoor in Hengelo wordt dit najaar opgeleverd en begin 2020 in gebruik genomen.