Abonneer je nu op onze nieuwsbrieven!

Abonneren

Nee, bedankt

Ja, denk met me mee rond de
materialisering van mijn project

Maquette, Kranenburgzijde

Gevel aan de zijde van militair complex

Gevel richting het stadscentrum Harderwijk

Maquette, zijde stadscentrum Harderwijk

Een collectie van binnen- enbuitenkamers

Locatie MESS op Kranenburg

Kranenburg: donker is oud, licht is recent, gearceerd is gesloopt

Plattegrond MESS na transfomatie

MESS, verbouwingen 1948, 1954, 1974, 2024

Maquette, Kranenburgzijde

Gevel aan de zijde van militair complex

Gevel richting het stadscentrum Harderwijk

Maquette, zijde stadscentrum Harderwijk

Een collectie van binnen- enbuitenkamers

Locatie MESS op Kranenburg

Kranenburg: donker is oud, licht is recent, gearceerd is gesloopt

Plattegrond MESS na transfomatie

MESS, verbouwingen 1948, 1954, 1974, 2024

HOH Architecten transformeert officiersmess in Harderwijk

15 januari, 15:11

In opdracht van de gemeente Harderwijk maakte HOH Architecten het ontwerp voor de transformatie van de officiersmess van het voormalige militaire complex Kranenburg. Broedplaats MESS krijgt een vernieuwd, verduurzaamd en uitgebreid gebouw, waarbij het architectenbureau de huidige en historische kenmerken van het pand versterkt.

De officiersmess is een gemeentelijk monument en een van de laatste tastbare herinneringen aan Harderwijk als garnizoensstad. Vanwege zijn functie als eet- en feestzaal voor hooggeplaatste militairen nam de mess altijd een prominente plek in binnen het complex. Het huidige gebouw kreeg zijn vorm door verbouwingen in 1948, 1954 en 1974. Bij elke verbouwing is het onderscheid tussen de representatieve ‘voorkant’, gericht op het oefenterrein, en de utilitaire ‘achterkant’ versterkt.

Het gebouw heeft daarnaast architectonisch een symmetrische opzet, maar in gebruik en daardoor ook in het interieur is de opzet juist niet symmetrisch. Het zuidelijke deel met de eetzaal was bedoeld voor dagelijks gebruik en had een sober en doelmatig interieur. Het noordelijke gedeelte was bestemd voor feestelijkheden en werd gebruikt door hooggeplaatste militairen; hier is het interieur monumentaal, met een zitje bij de haard, een bijzonder plafond, lambrisering en een ‘generaalsbar’.

Katalysator
Huidige gebruiker van de officiersmess is broedplaats MESS, die een belangrijke sociale en culturele functie in Harderwijk vervult. MESS organiseert evenementen, kunstprojecten, workshops, lezingen, dansavonden en is een proeftuin voor culturele ondernemers.

De gemeente heeft Kranenburg als geheel gekocht van het ministerie van defensie, met de intentie om op het voormalige militaire complex meer dan 200 woningen te realiseren. Voor deze toekomstige ontwikkeling moeten het vernieuwde mess-gebouw en de culturele broedplaats een katalysator zijn. Samen met Mendel Robbers heeft HOH Architecten een intensief participatieproces met de huidige gebruiker, buurtbewoners en de gemeente opgezet en doorlopen; vervolgens is een plan voor de transformatie opgesteld.

Historische tweedeling
Op dit moment verkeert het pand in een slechte bouwkundige staat, vertelt HOH Architecten. Het ontwerp voor de transformatie voorziet in een reeks strategische ruimtelijke aanpassingen, verbouwingen en toevoegingen. Daarbij versterken alle ingrepen de huidige en historische kenmerken, zoals het contrast tussen het representatieve en het functionele gedeelte, legt het architectenbureau uit.

Zo wordt de representatieve gedeelte van de mess nog meer ‘aangekleed’ met het oog op publieke functies zoals een restaurant, bar en danszaal. Het functionele deel wordt meer ‘uitgekleed’ middels een radicale aanpak voor de ateliers, werkplaatsen en een exporuimte, aldus HOH Architecten. De entree vormt vervreemdende plek waarin de ‘gespleten persoonlijkheid’ van het pand nadrukkelijk tot uitdrukking komt en beide sferen tegelijkertijd bestaan. De bezoeker staat bij binnenkomst voor dezelfde keuze als de militairen in het verleden: ‘linksaf of rechtsaf’.

Alzijdig
De grootste architectonische verandering aan het exterieur is de realisatie van een tweede ‘voorkant’. De broedplaats krijgt aan de zonnige westzijde van het gebouw een uitbreiding met een keuken en een restaurant. Die uitbreiding fungeert tegelijkertijd als nieuwe entree, georiënteerd op het stadscentrum.

De oorspronkelijke formele voorkant blijft zich richten op het militaire oefenterrein en de toekomstige bewoners van de nieuwe wijk. Het ontwerp van de buitenruimte vormt een integraal onderdeel van de transformatie en versterkt de nieuwe alzijdigheid van het gebouw.

Verduurzaming
De grootste technische verandering is de verduurzaming van het pand. De gemeente Harderwijk heeft daarbij de nadrukkelijke wens, zoals bij al haar eigen panden, om het gebouw naar de hoogst mogelijke energetische standaard te brengen. In deze transformatie is de ruimtelijke eenheid in het exterieur en de scheiding in het interieur de onderlegger geweest voor het installatie- en verduurzamingsconcept, vertelt HOH Architecten.

De totale schil van het gebouw wordt thermisch verbeterd, waarbij rekening wordt gehouden met de monumentale details van het gebouw. Aan de binnenkant zet het architectenbureau de tweedeling door, waarbij in het formele gedeelte de grootste energetische winst wordt behaald door plaatsing van HR++ monumentenglas en kierdichting. Alle installaties worden weggewerkt achter het monumentale plafond om het oorspronkelijke interieur zoveel mogelijk in zijn waarde te laten.

In het functionelere gedeelte van het pand wordt de grootste energetische winst behaald door het plaatsen van voorzetwanden. Alle nieuwe installaties en ingrepen in dit deel van het gebouw blijven nadrukkelijk in het zicht.

Trefwoorden

mess gemeentelijk monument militair erfgoed harderwijk militair complex horeca officiersmess transformatie hoh architecten broedplaats herbestemming

1	Villa op Terschelling die zich opricht uit de duinen vrijdag, 17 mei
2	Studio Muoto ontwerpt industriële woontoren voor De Nieuwe Stad woensdag, 15 mei
3	Maaskant Park in Groot Handelsgebouw geopend voor publiek vrijdag, 17 mei
4	Lange, horizontale lijn verbindt twee delen vakantiewoning Bretagne dinsdag, 14 mei
5	Driehoekig woongebouw met groene balkons voor De Nieuwe Stad donderdag, 16 mei

Gerelateerde nieuwsberichten

Verdwenen deel Harderwijkse stadsmuur weer zichtbaar gemaakt

28 november 2022

Winnend plan knipoogt naar Harderwijkse Hanzeverleden

1 april 2020

Studio Larkemika transformeert militair gebouw tot woongebouw

20 februari

HOH Architecten maakt tentoonstelling in Shibaura House Tokio

18 april

Stadhuis Harderwijk gemoderniseerd en verduurzaamd

27 november 2017

Tweede prijs voor ontwerp HPP en HOH voor duurzame woontoren Sluisbuurt

21 november 2023

Anterieure overeenkomst voor gebiedstransformatie Belcanto-terrein Haarlem

4 april 2023

Bouw blok met sociale huurwoningen Amsterdam Oostenburg van start

27 januari 2022

Met Kelbergen 2.0 geeft HOH Architecten voorbeeld van verbetering door verdichting

27 september 2021

Eerste project met modulair bouwsysteem van HOH opgeleverd

8 juni 2020

Onderdoorgang van A10 bij Sloterdijk met spiegeling verbijzonderd

7 mei 2019

Winnaars ontwerpwedstrijd kavel 6 Oostenburg Amsterdam bekend

13 maart 2019

Lijntekening toont gelaagde geschiedenis grachtenpand

23 oktober 2018

Vier bureaus maken ontwerp paviljoen Pinetum Blijdenstein

4 juli 2018

Expositieruimte als coulissenlandschap

7 maart 2018

Toon alles

Andere nieuwsberichten

NEPROM-prijs naar ontwikkeling van Cruquius in Amsterdam

17 mei, 4:00

Tijdens de Dag van de Projectontwikkeling in 1931 Congrescentrum Den Bosch heeft de NEPROM haar tweejaarlijkse prijs uitgereikt aan gemeente Amsterdam en ontwikkelaar en belegger Amvest voor de ontwikkeling van Cruquius in Amsterdam.

Neutelings Riedijk wint prijsvraag Cité des Imaginaires en Grand Musée Jules Verne in Nantes

17 mei, 2:14

Neutelings Riedijk Architecten heeft in samenwerking met ars architectes urbanistes de ontwerpwedstrijd voor Cité des Imaginaires en Grand Musée Jules Verne in Nantes gewonnen.

Maaskant Park in Groot Handelsgebouw geopend voor publiek

17 mei, 10:00

Vanaf zaterdag 18 mei 2024 is het Maaskant Park in het Groot Handelsgebouw overdag geopend voor publiek. Het park ligt in de binnenplaats van het gebouw en is ontworpen door Blooming Buildings.

Villa op Terschelling die zich opricht uit de duinen

17 mei, 9:00

In West aan Zee, op Terschelling, heeft 2by4-architects een villa ontworpen die enerzijds ingebed is in de duinen maar zich anderzijds ook opricht om erover uit te kijken.

Bouwend Nederland: mooie ambities, komt aan op goede uitvoering

17 mei, 1:17

Bouwend Nederland zegt dat in het hoofdlijnenakkoord van de formerende partijen "mooie ambities staan, maar dat het aankomt op goede uitvoering".

WRK Architecten deelt kennis rond duurzaam ontwerpen op eigen website

16 mei, 12:18

WRK Architecten heeft zijn kennis vertaalt in een aantal ontwerpprincipes en toont in een aantal casussen hoe het invulling geeft aan de verwezenlijking van de klimaatdoelen.

Studie: duingebied West-Nederland ook geschikt voor wolven

15 mei, 2:35

In een studie van Wageningen University & Research (WUR) staat dat in het duingebied voldoende bomen zijn en er met damherten en vooral reeën ook genoeg prooidieren zijn voor de wolf.

Rekenkamer: Rijkswaterstaat en ProRail denken miljarden meer voor weg en spoor nodig te hebben dan nu begroot

15 mei, 2:29

Tot 2038 is volgens uitvoeringsorganisaties bijna 25 miljard euro meer nodig voor onderhoud van wegen en spoorwegen dan begroot.

RIVM: zonnepanelen worden nu nog gedowncycled, maar recycling is in toekomst mogelijk

15 mei, 2:16

Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) moet het mogelijk zijn om binnen vijf jaar nieuwe technologieën toe te passen waarmee de grondstoffen veel beter van elkaar worden gescheiden en hergebruikt.

Tennet: afschalen kolen- en gascentrales verzwakt stabiliteit electriciteitsnet na 2033

15 mei, 10:00

De overheid moet met een plan komen om stroomtekorten vanaf 2033 te voorkomen. Daarvoor pleit netbeheerder TenneT, die waarschuwt dat de leveringszekerheid van elektriciteit na dat jaar "duidelijk verslechtert".

Ga naar het nieuws-archief